Exit Magazine

 Vlaamse uitgevers onthulden een tijdje terug hoe moeilijk hun vak loopt met bijna 80 procent van hun uitgaven die amper een winstcijfer halen en 20 procent die de meubels moet redden. Nochtans is het aanbod manuscripten schrikbarend hoog, evenals het aantal afwijzingen. Blijft over: het boek in eigen beheer. De Brugse Mathilde Van Deynse deed het met ‘Schokkend blauw’, een nogal rauw verhaal over mislukken, ingebed in de nasleep van mei ’68.

 EXit: Een boek in eigen beheer: een ondankbare taak?

Mathilde Van Deynse: ‘Uitgevers willen bij een debuutroman vaak meteen commercieel succes boeken. Een populaire uitgeverij vond dat te veel filosofische passages in het verhaal door de gemiddelde Belg niet gesmaakt konden worden. Dan is uitgeven in eigen beheer een comfortabele oplossing, in die zin dat je het boek kunt afleveren dat je voor ogen had, en niet al te veel compromissen hoeft te maken.’

EXit: Hoe autobio is dit nogal dramatische verhaal?

Mathilde: ‘Elke roman bevat autobiografische elementen en in ‘Schokkend blauw’ vind je die vooral terug in de setting, niet in het eigenlijke verhaal. De vogelcontext is een gegeven uit mijn jeugd, dat die voor een stuk inkleurde. De vogelwereld van mijn vader bracht ons in contact met de natuur, maar die werd binnen de kooien van de veranda geciviliseerd. Tot op zekere hoogte brachten vogeltentoonstellingen en -kampioenschappen reliëf in het eentonige leven van een doorsneegezin, anderzijds kregen de kostbare vogels naar ons gevoel te veel aandacht. Een deel van onze vrije tijd moesten we bijvoorbeeld besteden aan het pletten van eigeel, en dit vervolgens vermengen met krachtvoer. We kweekten kanaries die de Eerste Prijs zouden winnen. Dit alles bracht ons evenwel een levenshouding bij van ‘doorzetten tot je je doel bereikt’.’

EXit: Mei ’68 en de nasleep krijgen hier een belangrijke rol toebedeeld, inclusief muziek en dans.

Mathilde: ‘Er komt inderdaad behoorlijk wat muziek voor in het verhaal, maar ook dans speelt een belangrijke rol omdat het een intense vorm van communicatie is. Al meer dan tien jaar dans ik Argentijnse tango en dat is een passie die nooit overgaat.’

‘Het dramatische verhaal geeft de lezer inkijk in de geschiedenis door te focussen op een eenvoudig Vlaams gezin, dat de omwentelingen van een tijdsgewricht aan de lijve meemaakt. Naar aanleiding van 50 jaar mei ‘68 werd teruggekeken naar wat de maatschappelijke betekenis van die woelige periode was. Was het de teloorgang van ‘autoriteit’ die in veel instellingen van zijn voetstuk werd gehaald? Was het de seksuele revolutie die het leven van vooral vrouwen veranderde, en in zijn kielzog ook van het gezin? Begon toen al het einde van het eeuwenoude patriarchaat? Of zorgden sociale partijen en bewegingen voor nieuwe zingeving zoals kunst en cultuur voor het brede publiek? Die vragen spelen een rol in het verhaal.’

EXit: Is dit een boek met een boodschap en een vervolg?

Mathilde: ‘Ik wil vooral laten zien dat dit kantelpunt in de geschiedenis niet zonder slag of stoot verliep, dat het zijn tol eiste van de gewone sterveling. Gedreven door de nieuwe mogelijkheden sloeg die al eens een andere richting in wat tot een crisis kon leiden, tot een drama als de neuzen niet in dezelfde richting wezen. Lezers hebben mij nu al gevraagd of er een vervolg op Schokkend blauw komt. Ik sluit dat niet uit, een open einde laat immers veel aan de verbeelding over.’ (LF)