
Foto Tom Leentjes (Reijsiger-Fraanje-Sylla)
Het tweedaags muziekgebeuren op 20 en 21 februari kon ca. 750 (jazz)liefhebbers naar De Grote Post lokken, een lichte stijging t.o.v. de eerste editie in 2013. (Het aantal bezoekers aan alle activiteiten sinds de start van STORM! op 6 februari klokt af op ongeveer 2.000). Uw dienaar wilde alle 9 concerten meemaken en hield daar zeker geen muziekkater aan over.
Vrijdag 20 februari
Blijkbaar is het trio De Beren Gieren, op een bevlogen ogenblik tot de bevinding gekomen dat hun muziek best nog wel een vleugje extra avontuur en vernieuwing behoeft. Tijdens de wereldpremière van ‘One Mirrors Many’ zag men aan het instrumentarium van elk van de muzikanten dan ook allerlei (naar verluidt: zelf gefabriceerde) apparatuur toegevoegd. De nieuwe stukken – zoals steeds bij dit trio: vol ritmeveranderingen en de luisteraar op het verkeerde been zettend – kregen deze klankvervormende addenda uiteindelijk slechts in zorgvuldig afgemeten doses toegevoegd, waardoor de elektronica nooit de bovenhand kreeg en dus de melodie nimmer werd weggedrukt. Overigens blijven de jongens meesters in het bedenken van originele titels (‘La laisse lointaine’, ‘Volkswolf’, ‘Schaduwleven’…) Voor dit openingsconcert was er meteen al een meer dan aardige opkomst. De aanwezigen werden beloond met een intrigerend concert dat alvast doet uitkijken naar de cd die over een half jaar in de betere platenzaak of jazzplek zou moeten liggen.
Tijdens zijn exclusief optreden voor België bracht trompettist Avishai Cohen, 3 jaar op rij winnaar in de categorie ‘Rising Star’ van DownBeat Crics’ Poll, hoofdzakelijk werk uit zijn recente cd ‘Dark Nights’. De ritmesectie waarmee hij op tournee is, is een andere dan die op de cd, maar maakte minstens evenveel indruk als de trompettist zelf: Justin Brown (drums) en Yoni Zelnik (contrabas) verdienen dus met naam te worden vermeld. De set bevatte nummers als ‘Dark Nights, Darker Days’ (incl. ironische opmerking achteraf over de felle lichten net bij dit nummer), ‘You of all places’, ‘Betray’ en een geslaagde cover van Goodbye Pork Pie Hat (Charles Mingus). Het slotnummer werd a real treat toen Cohen 3 collega-trompettisten die momenteel door België toeren, naar het podium uitnodigde: Jean-Paul Estiévenart, Chad McCullough en Mathias Eick (later die avond zelf op de affiche). Elk om beurt kort solerend maakten zij van dit geïmproviseerd moment een gedenkwaardig moment. Dit concert zou, bij evaluatie van de hele avond achteraf, voor ondergetekende het hoogtepunt van de eerste festivaldag blijken.
Het was een fel gekoesterde wens van pianist Bram De Looze en drummer Lander Gyselinck om met 2 muzikanten die ze tijdens hun verblijf in New York hadden leren kennen, een creatie te maken. Vrijstaat O. bood hen en Anneleen Boehme, de bassiste van LABtrio, die kans via een residentie van 5 dagen in het kunstencentrum met Michaël Attias (altsax) en Christopher Hoffman (cello). Alle vrijdag gespeelde stukken waren nieuw en voor het merendeel door LABtrio zelf geschreven in de loop van de maand voordien (‘Michelangelo’, ‘Cola’, ‘Sandman 1’, ‘Umeo’, ‘De Speelgoedwinkel’), met tussendoor enkele stukken van Hoffman. Door de inbreng van de cello klonk dit bij momenten, en zeker in passages unisono met de contrabas, bijna als kamermuziek. Dit experiment heeft zeker potentieel, maar tijdens deze eerste live-opvoering (wereldpremière) waren de glimpen daarvan nog te zeldzaam om al geheel te overtuigen, vandaar: wat onder de verwachtingen. Het komt zeker goed, heb ik er vertrouwen in, als later dit jaar in New York een cd met dit materiaal wordt opgenomen.
Een eerder ongewone bezetting, was het eerste wat terstond opviel toen Mathias Eick Sextet het podium innam, want tellend 2 drummers en bovendien een violist. Het repertoire van dit concert bestond uit stukken van de nieuwe cd ‘Midwest’ (ECM), waarop de trompettist het verhaal evoceert van de trektocht van Noorse muzikanten naar Dakota. Dit is pas het derde optreden van deze tournee, liet Eick weten. Composities als ‘Lost’, ‘Oslo’ en ‘November’ wekten bij de toehoorder vaak de indruk naar een soundtrack te luisteren, rustig en beelden oproepend. Voor de puristen wellicht al een stap (te ver) verwijderd van wat zij onder ‘jazz’ verstaan, maar wel degelijk terecht geprogrammeerd voor dit festival waarvan de affiche tenslotte duidelijk aangeeft: jazz (not jazz).
Zaterdag 21 februari
Bonkende bas, scheurende sax, grommende gitaar, donderende drums: Nordmann, winnaars van de eerste STORM! contest (2013) mocht de tweede festivaldag openen en dat is niet onopgemerkt gebleven. Deze groep is niet voor één muzikaal gat te vangen, wil met zijn muziek zowel een jazz- als rockpubliek aanspreken en slaagt daar verdomd wonderwel in. Omdat men er dan toch een etiket op wil, noemen we het maar “progressieve jazzrock”, aldus bassist Dries Geusens in EXit maart. Het kwartet stelde tijdens een bijzonder energieke set zijn debuut-cd voor, meteen de start van een releasetournee die de jongens doorheen heel Vlaanderen zal voeren. Veel jonge mensen waren afgezakt naar dit straffe (en luide!) optreden, onder wie ongetwijfeld veel afnemers van ‘Alarm!’, te koop in zowel cd- al vinylversie, zoals gitarist Edmund Lauret aan het èpubliek graag meegaf.
Fulco Ottervanger, centrale gast van dit festival, kreeg van Vrijstaat O. de vrije hand voor een creatie. Zijn keuze was om dat te doen samen met 2 andere klavierspelers: (zijn voormalige leraar) Jozef Dumoulin (Fender Rhodes) en de New Yorkse pianiste Kris Davis. Onder de naam ‘Reverse Archeologists’ presenteerde het trio in wereldpremière stukken vol klanklagen en –tapijten – volgens sommigen ongetwijfeld: klankenbrij – waaruit zich nu eens een frêle melodielijn losmaakte, dan weer een haast hypnotiserend repetitief stuk. Dat dit na afloop commentaren zou losweken, was vrij gemakkelijk te voorspellen. Muziek mag volgens ondergetekende best enige inspanning en concentratie vergen van de luisteraar – deuntjes die zich vlot laten meefluiten zijn er overal en in overvloed – vandaar als waardeoordeel dat deze performance voor mij uitgroeide tot de meest fascinerende van alle tot dan toe. Ook de meest controversiële, ongetwijfeld. De bloemen voor Fulco en de waarderende omhelzing die hij in de coulissen mocht ontvangen van muziekprogrammator Pieter Koten, waren mijns inziens meer dan terecht.
Matthew Halsall & The Gondwana Orchestra speelde het repertoire van de cd ‘When the world was one’ (2014) wat resulteerde in een concert vol zachte en zeer vlotte stukken, die zich zonder problemen in het oor nestelden wegens nergens weerhaken. Veel ruimte liet de trompettist aan zijn medemuzikanten, onder wie de harpiste Rachael Gladwin. Best mooie muziek, waarbij het echter gevaarlijk was de ogen te sluiten – if you catch my drift – en tijdens dewelke ik er mezelf op betrapte heel veel afgeleid te worden door de lange periodes die Halsall werkloos zittend op het podium doorbracht… Vooral na wat daar anderhalf uur voordien was te beleven, viel dit optreden eerder mager uit, zoals ook aan soms lauwe reacties vanuit het publiek was af te leiden…
Ieder optreden dat ik tot heden van cellist Ernst Reijsiger – in gezelschap van welke muzikanten dan ook – heb mogen meemaken, is een waar genoegen geworden. Mijn verwachtingen voor dit concert met pianist Harmen Fraanje en Mola Sylla ( zang, xalam, m’bira) waren dan ook hooggespannen. Het grote woord mag er onmiddellijk uit: die hoop op een uur uitstekende muziek werd geheel vervuld en zelfs in die mate dat al snel het besef groeide: dit wordt het tweede hoogtepunt van de avond. Het werd puur luisterplezier in de ware zin des woords, met 3 elkaar uitstekend aanvoelende muzikanten en bovendien een welkom vleugje humor (ook al met dank aan Reijsiger). ‘Count to Zen’, het nieuwe album van dit trio, lijkt me – op basis van het al te kort lijkende verblijf in dit gezelschap – ongetwijfeld een aanrader. Opnieuw een concert waarmee STORM! zich duidelijk profileerde als een festival waar jazz zonder schroom over de schotten van het eigen hokje moet èn durft te kijken.
Al wie na die vele uren zitten nood had om de benen los te gooien of minstens het lichaam wat mee te laten deinen op stomende jazzgrooves en funky ritmes, kon dat tijdens het afsluitende concert in de kleine zaal. Het Belgische sextet BRZZVLL kweet zich uitstekend van zijn taak en had als special guest dichter-muzikant Anthony Joseph, wiens maatschappijkritische teksten (o.a. ‘Liquor Store’ en ‘Liverpool Highlands’) een uitstekend klankdecor vonden in wat het zestal bracht.
In de aankondiging van STORM! werd (o.a.) beklemtoond: creatiefestival en volop kansen aan aanstormend talent. Die filosofie werd tijdens de tweedaagse in De Grote Post ruimschoots waargemaakt. Daar kan men in deze tijden waarin “besparen” als een onheilspellend mantra overal is te horen, met als mogelijk gevolg dat bij het programmeren voortaan noodgedwongen vooral op veilig wordt gespeeld, enkel diep respect voor voelen. (PAUL GODDERIS)
Vind ik leuk:
Vind-ik-leuk Laden...