Exit Magazine

De Openbare Bibliotheek: Een jaar als geen ander

Troost in bange dagen, dat bieden de bibliotheken vandaag meer dan voorheen. De mooie jaarcijfers van de Openbare Bibliotheek 2020 illustreren dat, al gingen de deuren enkele maanden op slot. Vandaag draait de bib op een afgeslankt regime met een coronaproof parcours, ontsmette handen, inclusief een boekenmandje en een uitgetekende weg te volgen. Vooral het aanbod nieuwe boeken is een voltreffer. De stilte is er (weer) oorverdovend.

De cijfers en thema’s die uitgelicht worden, bevestigen dat 2020 een jaar als geen ander was. Boekenpakketten voor de afhaalbibliotheek online boekenproeverijen, tussendoortjes in veilige bubbels, winkelmandjes, …: het is de woordenschat van een coronajaar. Tegelijk is in 2020 gebleken dat de bibliotheek essentieel is. Inzetten op leesplezier en lezen als verbindende factor deed de bibliotheek  onder andere als organiserende partner van de leescommunity Brugge Leest, met 250 stadslezers. Succes! Vorig jaar tekende Biekorf voor 344.148 ontleningen, de filialen voor 330.329. De 91 medewerkers bemannen 219 openingsuren.

Brugge Leest

In navolging van Leuven Leest, Gent Leest en Antwerpen Leest is sinds 18 september 2020 ook Brugge Leest een feit. Het gelijknamige digitale platform, bruggeleest.be, is dé hotspot voor alles wat in Brugge beweegt op literair vlak. In de aanloop naar de lancering van het platform registreerden meer dan 200 mensen zich als Stadslezer. Ze delen er hun leestips en favoriete leesplekken. Zo vormen ze samen een Brugse leescommunity.

Leestips op maat dankzij Bieblo

Dankzij de nieuwe app Bieblo kunnen 6- tot 11-jarigen in de Biekorf en de Brugse bibliotheekfilialen voortaan spelenderwijs boeken vinden die aansluiten bij hun leeftijd en interesses. Nadat ze hun leeftijd hebben aangeduid, kiezen kinderen aan de hand van afbeeldingen welk soort verhalen ze leuk vinden. Op het einde – en dat is binnen de minuut – krijgen ze dan een digitale etalage met boeken die passen bij hun leeftijd en voorkeuren. Ze krijgen alleen maar boeken te zien die op dat moment in de bibliotheek aanwezig zijn.

Leesbeleid

De Openbare Bibliotheek Brugge wil het leesbeleid in Brugse scholen in kaart brengen. Hiervoor namen we enquêtes af in alle Brugse basisscholen. Bibliotheekmedewerkers stuurden de enquête niet online uit, maar gingen in gesprek met de directie en zorgcoördinator. Ze willen op basis van de resultaten de leerkrachten blijven ondersteunen en inspelen op de behoeften van leerlingen.

Nieuwe bib Xaverianen

In september 2020 werd het wijkcentrum Xaverianen officieel ingehuldigd. Nu heeft Sint-Michiels eindelijk weer een ruime en aantrekkelijke bibliotheek die voldoet aan de vereisten voor een moderne bibliotheekwerking.

Erfgoedcollectie

De Bibliotheek Brugge beheert een van de belangrijkste erfgoedcollecties in Vlaanderen beheert. De historische kern van onze erfgoedbibliotheek wordt gevormd door o.a. de bibliotheken van de voormalige cisterciënzerabdijen Ten Duinen (°Koksijde,1128) en Ter Doest (°Lissewege,1175). Vandaag huisvest Biekorf onder meer kostbare middeleeuwse manuscripten, incunabelen (boeken gedrukt voor 1501) en oude drukken en een indrukwekkende collectie historische kranten, Brugse privébibliotheken en het Guido Gezellearchief. Een aantal boeken en collecties zijn erkend als Vlaams Topstuk.

MMMONK

De Openbare Bibliotheek Brugge, de Universiteitsbibliotheek Gent, het Grootseminarie Ten Duinen in Brugge en het Bisdom Gent slaan de handen in elkaar voor een ambitieus project rond hun middeleeuwse monastieke manuscripten. MMMONK wil de digitale beelden van 734 middeleeuwse manuscripten van de abdijen van Ten Duinen, Ter Doest, Sint-Baafs en Sint-Pieters ontsluiten en samenbrengen in een virtuele bibliotheek en kennisplatform via IIIF (International Image Interoperability Framework).Op het online platform MMMONK zullen onderzoekers wereldwijd hun expertise over de manuscripten kunnen samenbrengen. Maar even goed biedt IIIF tal van mogelijkheden op vlak van publiekswerking. Dit filmpje geeft je alvast een idee van hoe MMMONK de boekenpracht tot bij een ruim publiek kan brengen. (LF)

Hond wordt foto

Wie gisteren op de EXit-site het artikel las over kunstschilder Robert Devriendt (‘Robert Devriendt debuteert als romanschrijver) zal wellicht een foutje hebben opgemerkt. Wij schreven (te goeder trouw) dat de cover een schilderijtje toont van een wolfshond. Fout. Het gaat hier om een foto, niet over een schilderijtje.

U merkt het wellicht aan uw uitpuilende boekenkast (of salontafel) , de lockdown doet iets met de creativiteit van mensen. Zelden verschenen zoveel autobiografische verhalen van (meestal) debuterende literatuurliefhebbers als in het voorbije coronajaar.

De Brugse kunstschilder Robert Devriendt, die debuteert met het bijzonder mooie ‘Maximes Obsessie’ hoort niet in dit rijtje thuis, want hij vatte zijn verhaal reeds meer dan vijf jaar geleden aan. Uitgeverij Borgerhoff & Lamberigts beloonde de auteur met een smaakvolle uitgave die een passie voor boeken verraadt. Devriendt selecteerde voor de cover een prachtig schilderij(tje) van een van zijn favoriete onderwerpen, een wolfshond.

Welk verhaal heeft het boek te bieden?

In een verwilderd bos staan twee oude caravans en een vervallen boshut. Daar heeft Maxime (Devriendt?) zich teruggetrokken, ver weg van de kunstwereld. Schilderen doet hij niet meer, maar aan het registreren van de wereld blijft hij trouw. Hij leeft in afzondering en houdt er zijn eigen rituelen op na. Mettertijd gaat hij mensen uitnodigen. Onbekenden, die hij instructies geeft en observeert met de toewijding van een voyeur. Een van hen is Edith, een lingerieontwerpster op de vlucht voor haar uit de hand gelopen huwelijk. Bij Maxime lijkt zij een toevluchtsoord te vinden. Zelf is Maxime op zoek naar een authentieke manier van leven waarbij hij tevergeefs probeert het kunstenaarsbestaan achter zich te laten.

Dat Devriendt zich aan de wereld van de roman waagt hoeft niet te verwonderen. In het verleden dropte hij wel vaker verhalen of essays. In 2013 liep het omgekeerd: zestien Vlaamse en Nederlandse auteurs schreven elk een literair verhaal dat zich inspireerde op Devriendts schilderijen. In 2016 kreeg hij, met Making Connections,  de lang verwachte tentoonstelling in het Groeningemuseum.

Het is natuurlijk verleidelijk om in de kunstschilder Maxime een doordruk van Devriendt te zien, en er lopen inderdaad heel wat parallelen tussen de geboekstaafde kunstschilder en Devriendt zelf. Amusant zijn de passages waarin hij afrekent met de wereld van de kunstgalerij: ‘De klinische witte galerij waar hij zich niet thuis voelt, de wurgcontracten, de schilderijen die nooit vlug genoeg droogden…’

  Lezen aanbevolen, het gros van Devriendts schilderijtjes zit aardig verborgen in de tekst. (LF)

Maximes Obsessie, Robert Devriendt, uitg. Borgerhoff & Lamberigts, 192 blz. 22,99 euro

Rik Torfs & Pieter Marechal en de wereld ‘Van Morgen’

‘Het is de hoogste tijd om onbegane wegen te verkennen’

1972: één van de eerste pockets die ik dat jaar kocht was ‘Het Rapport van de Club van Rome’, samengesteld door een zeer selecte en bezorgde groep wetenschappers. Zij kwamen tot het finale inzicht dat de wereld ei zo na om zeep was. Zure regen, grondstoffen uitgeput, vernielde regenwouden, het was goed geweest. Nu, vijftig jaar later, zien we dat ze er compleet naast zaten. Vandaag horen we wijd verbreid een nieuwe versie van dit verhaal.

Een merkwaardig duo, Rik Torfs, de ex-rector van de KUL, en lokaal politicus Schepen Pieter Marechal, grijpen deze gelegenheid aan om het alom heersende pessimisme en doemdenken te counteren met een boek dat een (min of meer) optimistisch beeld ophangt van de stand van de wereld. De bloedrode cover speelt met het begrip ‘Over Morgen’, maar noemt het essay ‘Mijmeringen voor wie niet van gisteren is’. Wat volgt zijn een tiental hoofdstukken vol inzicht en wijsheid, klaar om de hoognodige discussie te voeren met vriend en tegenstander, desnoods via podcast.

‘Politieke boeken’ scoren slecht in Vlaanderen en meestal heeft dat een reden.  Boeken door een duo bijeen gepend doen het nog slechter. Het boek ‘Over Morgen’ wil daar een uitzondering op zijn en het debat echt voeren. Het versteende verhaal van ‘links’ en ‘rechts’ heeft zijn tijd gehad en de beide auteurs wagen zich in hun manifest aan een nieuwe denkpiste.

De twee auteurs, beide met een politieke schutkleur, vonden mekaar tien jaar terug rond nieuwe ideeën over de politiek. Marechal was toen voorzitter van de CD&V-jongeren, Torfs zat in het parlement. Toen schreven ze samen ‘Wie mooi wil zijn moet leiden’. Daar is, volgens de auteurs, toen niet naar geluisterd. Men is verdergegaan met een weinig succesvolle weg.’

EXit: Het boek leest als een pamflet tegen het heersende extremisme. Akkoord?

De auteurs: ‘Het is geen pleidooi tegen, maar een pleiten voor. Het is een pleidooi voor het echte gesprek dat breder gaat dan tot nog toe het geval is. Daarom willen we ook het gesprek voeren met ‘rare’ mensen, mensen die geloven in complottheorieën of die geloven dat de aarde plat is. Je mag deze mensen niet uitsluiten, want daardoor raken ze gefrustreerd en formuleren ze radicale theorieën. Je moet echt gaan praten met de mensen van ‘het middenplein’, maar je mag zelf niet te extremistisch zijn in je discours.’

Het boek goochelt met een aantal beladen termen. Vooreerst is er ‘het declinisme’, een moeilijk woord voor het gevoel dat we er almaar op achteruit gaan. Nochtans zijn daar geen bewijzen voor. Er is ook het ecofundamentalisme. Dat zijn die mensen die er zeker van zijn dat onze planeet kapotgaat. Heel populair heden ten dage is het ‘populisme’. Zij willen problemen oplossen met één ding, bijvoorbeeld door geen enkele migrant toe te laten.’ Conclusie van de auteurs: ‘Zo krijg je verschillende stromingen die geen oplossing zullen brengen. Wij beweren niet dat je alle problemen kunt laten zien, maar de waan van de dag biedt ook geen oplossing. Maar wij mogen de mensen wel hoop geven zonder hen een totaaloplossing te bieden.’

EXit: Jullie voeren de inmiddels op 100-jarige leeftijd overleden Captain Tom op, die stappend achter zijn rollator geld inzamelde voor de Britse gezondheidszorg.

De auteurs: ‘Hij is het symbool van dit boek. Iedereen vond hem fantastisch. Hij is het voorbeeld van iemand die zich wegcijferde voor het algemeen belang.  Iemand die consistent was in zijn engagement. Een trotse en fiere en dankbare man ook. Met die vier punten kun je de mensen terugvoeren naar ‘het midden’. Hierover willen we (podcastgewijs) discussiëren met figuren van heel verschillend allooi. (LF)

Over Morgen, Pieter Marechal & Rik Trofs, uitgeverij Vrijdag