Een beetje voyeurisme is een fotograaf nooit vreemd, maar Sarah Mei Herman tilt het naar een hoger plan. Twintig jaar lang volgde ze haar vader Julian en haar twintig jaar jongere halfbroer Jonathan met de camera. Het resultaat? ‘Julian & Jonathan’, een expo die vanaf 10 mei in het Concertgebouw te zien is, en voelt als een zeldzame inkijk in een intiem universum dat balanceert op de rand van herkenning en vervreemding.
‘Ik was twintig toen Jonathan werd geboren’, zegt Sarah Mei Herman. ‘Als enig kind had ik altijd gefantaseerd over een broer of zus. Maar toen hij eindelijk kwam, was ik al volwassen. Fotografie was een van de weinige manieren waarop ik me met hem verbonden voelde.’
Vanaf Jonathans vierde levensjaar begon Herman te fotograferen. Soms stond hij samen met hun vader op de foto, soms alleen. En altijd met een melancholieke kalmte die je eerder zou verwachten in de stilte na een storm, dan in een familieportret. ‘Ik ben geïnteresseerd in de driehoeksverhouding tussen ons en het vreemde gevoel dat ik toekijk op een wereld waar ik niet volledig bij hoor.’
Die spanning tussen nabijheid en afstand is voelbaar in élk beeld. Jonathan groeit op voor de lens, Julian veroudert traag, maar trefzeker, en Herman – die je nergens ziet, maar overal voelt – zoekt naar betekenis, houvast, erkenning misschien. Het project documenteert hun gezamenlijke geschiedenis, maar ook de scheuren daarin. Rouw, verwijdering, hernieuwde toenadering; het zit er allemaal in, gevangen in de stille choreografie van hun lichamen, blikken, houdingen.
Technische beperking
De beelden zijn gemaakt met een middenformaat filmcamera: traag, kostbaar en meedogenloos eerlijk. ‘Die technische beperking dwong ons om te vertragen. Jonathan en Julian moesten stil blijven staan, ik moest mijn moment kiezen. Dat creëerde een soort stille ruimte, bijna alsof ze gefotografeerd zijn in een parallel universum naast het gewone leven’, zegt ze.
Soms kijkt Jonathan trots in de lens, vaker lijkt hij zich af te vragen waarom dit allemaal moet. Die ambivalentie maakt de beelden des te krachtiger. ‘Bij elke fotosessie probeer ik dichter tot hem te komen, een band op te bouwen, zijn innerlijke wereld te begrijpen. En soms zorgt juist de weerstand die ik ervaar ervoor dat mijn nieuwsgierigheid alleen maar toeneemt.’
Herman is geen buitenstaander, maar ook geen deel van het tweetal dat ze documenteert. Ze is halfzus, dochter, fotograaf en nooit helemaal één van hen. Die positie geeft haar werk een aangrijpende dubbelzinnigheid. ‘Julian & Jonathan’is evenzeer een familieverhaal als een zelfportret. En ja, er is ook plaats voor een ander soort afscheid. Helemaal aan het begin van het boek en de tentoonstelling duikt Hermans grootmoeder op. Ze is de enige andere vrouw in het project en wordt geportretteerd aan het einde van haar leven. Een stille referentie aan de generaties die voorbijgaan, de cirkel die zich sluit.
Sarah Mei Herman (°1980) is geen onbekende in de internationale fotografie. Haar werk hing al in de National Portrait Gallery in Londen, het Benaki Museum in Athene en op het JIMEI x ARLES International Photo Festival in China. Ze publiceerde inFoam, Vogue Italia en i-D, en haar vorige boek ‘Solace’ kreeg lovende kritieken.
Met ‘Julian & Jonathan’ levert ze niet alleen haar meest omvangrijke project af, maar ook haar meest persoonlijke. Wie ooit geprobeerd heeft om zijn eigen familie te begrijpen, weet: dit is geen simpele klus. Maar Herman heeft het geduld, het oog en het hart om het onzichtbare zichtbaar te maken. (ADC)
Exit Magazine 