In 1993 ontstond in Brugge het Belgische jazzlabel W.E.R.F. records, een initiatief van het Kunstencentrum De Werf dat sinds 1986 jazzartiesten ondersteunde. In een tijd waarin jazz op een dieptepunt van populariteit verkeerde en grote festivals de voorkeur gaven aan veilige keuzes of cross-overs met pop en soul, stond De Werf als een van de weinige professionele podia in Vlaanderen open voor zowel Amerikaanse en Europese jazzgrootheden als lokaal talent. ‘In 30 jaar is W.E.R.F. records uitgegroeid tot een grote (jazz)familie die meer dan 500 afzonderlijke artiesten een thuis heeft geboden. Met meer dan 250 volwaardige jazzalbums is W.E.R.F. records uniek in zijn soort’, zegt bezieler en uitvoerend producent Benny Claeysier.
Een nieuwe generatie creatieve muzikanten, waaronder Kris Defoort, Fabrizio Cassol, Nathalie Loriers, Laurent Blondiau, en Bert Joris, manifesteerde zich in eigen land. Gedreven door ambitie ontwikkelden zij een nieuw muzikaal universum, speelden in gelegenheidsbands en ensembles, en veroverden de jazzkroegen in heel België. Echter, mainstream labels negeerden dit bruisende genre liever dan het te omarmen en een platform te bieden.
Onder leiding van directeur Rik Bevernage zag De Werf in 1993 de potentie van deze opkomende jazzscene en besloot zelf een label te starten. De eerste CD-uitgave was een samenwerking met Kris Defoort, die terugkeerde uit New York met nieuwe composities en een gloednieuwe band genaamd KD’s Basement Party. Het album kreeg de catalogusnummer ‘W.E.R.F.001’ en de naam ‘Waisted Energy Record Factory’, als zinspeling op het vermeende verkwisten van energie in een ogenschijnlijk ter dood veroordeeld jazzgenre. (Ironisch genoeg groeit het label uit tot een monument binnen de Belgische jazzscene met meer dan 250 albums in drie decennia.)
‘De debuutrelease op W.E.R.F. records vulde een leemte in de scene en trok al snel andere gerenommeerde muzikanten naar de Brugse Werfstraat, waaronder het Brussels Jazz Orchestra, percussionist Chris Joris, en het avant-garde ensemble Octurn’, zegt Benny Claeysier.
Sleuteljaar 2002
Bij de aanvang van het culturele sleuteljaar 2002 had het label bijna 30 titels op zijn naam staan. Brugge werd de Europese culturele hoofdstad, wat leidde tot investeringen en een nieuwe dynamiek. Hetzelfde jaar zwaaiden ook de glazen deuren van het splinternieuwe Concertgebouw open waarin de eerste editie van het JAZZ BRUGGE! Festival plaatsvond.
In deze periode bracht W.E.R.F. records, in samenwerking met De Morgen, de verzamelbox ‘The Finest in Belgian Jazz’ uit. Contrair aan de mainstream jazznamen als Toots Thielemans of Django Reinhardt, koos de box resoluut voor de nieuwe generatie vernieuwers, waaronder ‘Greetings From Mercury’, ‘Octurn’, ‘Kris Defoorts Sound Plaza’, ‘Erik Vermeulen Trio’, en ‘Ben Sluijs Quartet’. Ondanks de afwijking van easy listening werd de box een bestseller, met het album ‘The Music Of Bert Joris’ van het Brussels Jazz Orchestra als een van de best verkochte W.E.R.F.-albums. Langzaam maar zeker vond avontuurlijke muziek van eigen bodem zijn weg naar een breder publiek.
Digitale (r)evolutie
De digitale (r)evolutie zorgde voor nieuwe uitdagingen voor W.E.R.F. records, met de opkomst van gratis muziekverspreiders zoals Napster, Kazaa en Soulseek. Zelfs na de overstap naar betalende diensten zoals iTunes en later Spotify, ondervond het label de impact van de CD-industrie die rake klappen kreeg. Niettemin omarmde W.E.R.F. records sinds 2010 het digitale tijdperk door de volledige catalogus digitaal beschikbaar te maken.
Benny Claeysier: ‘Het nieuwe millennium bracht ook een nieuwe generatie muzikanten voort, gestimuleerd door de democratisering van het internet. Wereldwijd ontstond een generatie die diverse muziekgenres omarmde en experimenteerde met cross-overs en stijlen. In België stonden talenten als Lander Gyselinck, Fulco Ottervanger, Nathan Daems en Hendrik Lasure aan de vooravond van een bloeiende internationale loopbaan. W.E.R.F. records verwelkomde graag deze nieuwe generatie. Groepen als Black Flower, BeraadGeslagen, Nordmann, schntzl en PAARD. zetten hun eerste stappen op ons label.’ Het label verbreedde zijn horizon, en met een open blik trok het steeds meer jonge en minder jonge stijlvernieuwers aan. De publieke interesse in jazz groeide, en het werd opnieuw ‘the hippest thing around’. W.E.R.F. stond opnieuw aan de wieg, zoals bij de release van ‘The Finest In Belgian Jazz’ box twee decennia eerder.
Toekomst
In 2024 staat W.E.R.F. records nog steeds in de voorhoede van de hedendaagse jazzscene. De stijlgrenzen zijn opgerekt, oude bekenden hebben plaatsgemaakt voor nieuwe gezichten, en de industrie heeft ingrijpende veranderingen ondergaan. Toch blijft de spirit en missie van het label ongewijzigd: het ondersteunen van creatieve muziek van eigen bodem, vaak tegen de stroom in, maar altijd met de vinger aan de pols.
Met steun van Vlaamse subsidiemiddelen en als onderdeel van Kunstencentrum KAAP staat W.E.R.F. records sterker dan ooit. In 30 jaar is W.E.R.F. records uitgegroeid tot een grote (jazz)familie die meer dan 500 afzonderlijke artiesten een thuis heeft geboden. Met ruim 250 volwaardige jazzalbums is W.E.R.F. records uniek in zijn soort.
‘Elk jaar ontvang ik tot wel 150 aanvragen’, zegt Benny. ‘De Belgische jazzscene bruist van talent, met zowel opkomende als gevestigde muzikanten die zich blijven manifesteren. Sinds mijn start in 2008, halverwege het bestaan van W.E.R.F. records, hebben we een opmerkelijke evolutie doorgemaakt. Vooral sinds de fusie in 2017 is ons label exponentieel gegroeid. Voorheen brachten we 6 à 8 full albums per jaar uit, maar recentelijk zitten we telkens aan het dubbele. Deze groei bracht nieuwe uitdagingen met zich mee. Daarom hebben we binnen KAAP meer werkbudget gekregen om aan de vraag te kunnen voldoen. Het is een balans tussen het koesteren van bestaand talent en ruimte bieden aan nieuwe gezichten. In lijn met onze subsidieopdracht streven we ook naar meer diversiteit en inclusie binnen onze selecties, wat de muziek enkel ten goede komt.’
Om de groeiende stroom aan aanvragen te beheren en de artistieke kwaliteit te waarborgen, roept KAAP vanaf 2025 een nieuwe procedure in het leven. Een (inter)nationaal selectiecomité zal beslissen wie de kans krijgt om een plaat uit te brengen op het label. ‘Deze stap stelt ons in staat om niet alleen de artistieke koers te versterken, maar ook om onze internationale impact te vergroten. Het plannen voor de toekomst is wel een voortdurend proces. Heel 2024 zit al vol met projecten, terwijl we nu al bezig zijn met de voorbereidingen voor 2025. Dit brengt veel administratief werk met zich mee, maar het is noodzakelijk voor onze groei en ontwikkeling. Ondanks de uitdagingen blijven we trouw aan onze roots en streven we naar een unieke sound die zowel onze eigen smaak als het rijke erfgoed van W.E.R.F. records weerspiegelt. Op naar de 50 jaar’, aldus Benny Claeysier. (ADC)
Exit Magazine 