Een van de markantste kunstschilders van Vlaanderen: dat zegt kunstfilosoof Antoon van den Braembussche over het werk van de Brugse kunstschilder Johan Clarysse. In mei verschijnt een nieuwe en derde monografie over zijn werk van de voorbije tien jaar. Aan de publicatie is een project verbonden: een aantal boeken wordt verkocht, samen met een originele tekening.
EXit: We hebben mekaar tien jaar niet meer tegen het lijf gelopen. Waarmee bent u al die tijd bezig geweest?
Johan Clarysse: ‘Ik heb de voorbije jaren heel wat interessante zaken kunnen realiseren. Daarvoor werk ik sinds lang samen met de Gentse kunstgalerie De Buck. Ik heb ook contacten kunnen leggen met galeries in Nederland, Parijs en New York.’
‘Inhoudelijk bouw ik steeds verder op waar ik al lang mee bezig ben. Ik zie mezelf dan ook als iemand die koppig bouwt aan een oeuvre dat focust op de fundamentele dubbelzinnigheid van onze menselijke verlangens (zoals drijfveren, passies, handelingen).’
EXit: Opvallend: uw schilderijen worden steeds ‘picturaler’. Klopt dat?
Clarysse: ‘Formeel is het zuiver picturale aspect en de letterlijke gelaagdheid de laatste jaren nadrukkelijker op de voorgrond getreden. Vroeger gebruikte ik vaak tekst om de interne spanning in een schilderij te vergroten, nu ga ik de interne spanning, die een goed werk nodig heeft, opzoeken door de manier van schilderen an sich in het beeld binnen te brengen. Een schilderij is volgens mij pas interessant als er frictie in zit, als het elektriciteit in zich draagt.’
EXit: De aanleiding voor dit gesprek is een nieuwe publicatie over uw (grafisch) werk.
Clarysse: ’En die is er nu als alles meezit. Het is een nieuwe (en derde) monografie over mijn werk van de laatste tien jaar, aan de hand van de getoonde beelden, goed voor 120 schilderijen en tekeningen. Daarnaast is een aantal essays opgenomen van kunstfilosoof (en sinds kort in Brugge residerend) Antoon van den Braembussche en van de Brugse dichter Frederik De Laere. Daarbovenop komen er boekvoorstellingen in Gent en Brugge. In Brugge is dat op 24 september in Galerie Pinsart (Genthof), gekoppeld aan een tentoonstelling. Dat wordt dan de tweede keer dat ik in Brugge een solotentoonstelling krijg. De eerste keer was dat in 1989 in het toenmalige Kunstenhuis Loosveldt in de Katelijnestraat. Daar zit dus 34 jaar tussen. Sant in eigen land is dat niet.’
EXit: U hebt daar een uitleg voor?
Clarysse: ‘Dat komt natuurlijk omdat het aanbod van interessante galeries in Brugge eerder beperkt is. Wat Jan Verhaeghe allemaal realiseert in het Cultuurcentrum en in de Poortersloge vind ik moedig en knap, maar de meeste Brugse galeries lijken mij vooral commerciële initiatieven. Ik zie slechts twee uitzonderingen: Pinsarten Black Swan Gallery.’
EXit: Het woordje toekomst heeft voor u een onzekere betekenis.
Clarysse: ‘Ik ben relatief tevreden met wat ik al gerealiseerd heb, maar ik moet er altijd van uitgaan dat het beste nog moet komen (LF. Johan sleept een ernstige ziekte met zich mee). Ondanks mijn gezondheidstoestand zit ik nog boordevol plannen en ideeën en neemt de urgentie om te schilderen nog toe.’
EXit: Het valt mij op dat u graag schildert in reeksen.
Clarysse: ‘Voor mij is werken in reeksen een manier om de veelheid van indrukken en ideeën die mij overkomen te kanaliseren. Schilderen is voor mij, naast zelfexpressie, ook een manier om greep te krijgen op de werkelijkheid rondom mij en in mezelf. Is dat niet wat de eerste grotschilders beoogden?’
EXit: Slotvraagje: ze noemen u graag een ‘tonalist’. Is dat correct?
Clarysse: ‘Ik noem mezelf nog steeds een tonalist, maar een tonalist gebruikt, in tegenstelling tot wat men denkt, veel kleur. Ik vermijd felle kleuren en het grote expressionistische gebaar, omdat mijn thema’s op zich al een sterke emotionele lading in zich dragen. Maar, meer dan in mijn vroeger werk, laat ik nu wel de gelaagdheid van de verf spelen in mijn werk.’ (LUC FOSSAERT)
Exit Magazine 