Wat hebben België en Argentinië gemeen? Meer dan men zou vermoeden. Dit verrassend verhaal wordt verteld in deze bijzondere tentoonstelling die de artistieke banden onderzoekt tussen België en Argentinië in de periode 1910 tot 1958. Er wordt ingezoomd op het kunstenaarsnetwerk van drie figuren (Julio Payro, Victor Delhez en Ignacio Pirovano) die direct of indirect met elkaar in contact stonden. Een verhaal met topwerk van de allerbeste modernisten uit België en Argentinië met onder meer, Frans Masereel, Paul Delvaux en Georges Vantongerloo.
Expo ‘58
De meeste Belgische kunsttentoonstellingen in Buenos Aires waren commerciële ondernemingen. Zoals de vele tentoonstellingen van Arte Belga die de Belgisch-Amerikaanse kunsthandelaar en kunstenaar Frederic Marie Vermorcken organiseerde in de Witcomb Galeriei tussen 1912 en 1933. De deelname van Argentinië aan Expo 58 in Brussel was een (late) stap in de andere richting.
De tentoonstelling in Mu.ZEE over trans-Atlantische modernismes past in het culturele tentoonstellingsbeleid dat het museum de laatste jaren uitdraagt.
Buenos Aires
De Mu.ZEE-tentoonstelling zoomt in op het kunstenaarsnetwerk van drie figuren die direct of indirect met elkaar in contact stonden. Julio Payró (1899-1971) was de zoon van de schrijver en journalist Roberto Payró, die in 1909 met zijn gezin naar Brussel verhuisde. Hij studeerde aan de Brusselse academie, behoorde tot de lokale kunstenaarskring in Ukkel en bouwde een levenslange vriendschap uit met Paul Delvaux. Toen hij in 1923 naar Argentinië terugkeerde, werd hij er een van de belangrijkste kunstcritici en kunsthistorici, en richtte hij de eerste Argentijnse leerstoel in de kunstgeschiedenis op. België behield altijd een belangrijke plek in zijn professionele (artistieke) activiteiten
Victor Delhez (1902-1985), een Belgische kunstenaar die hoofdzakelijk bekendstaat om zijn houtgravures, emigreerde in 1925 naar Argentinië. Hij integreerde zich in de lokale avant-garde, exposeerde, publiceerde experimenteel fotografisch werk en reisde in de regio (Bolivië en Chili) rond.Uiteindelijk vestigde hij zich in Mendoza (Argentinië). Zijn fantastieke, nachtmerrieachtige houtsnedenreeksen als Duizend en één Argentijnse nachten, Bouwkunst en Heimwee, Dodendans en zijn illustraties bij Les Fleurs du Mal van Baudelaire lieten een diepe indruk na.
Ignacio Pirovano (1909-1980) was advocaat, schilder, directeur van het museum voor decoratieve kunsten (1937-1955) én een goede vriend en mecenas van de Belg Georges Vantongerloo, een van de meest gewaardeerde abstracte kunstenaars. Hij liet acht topstukken van Vantongerloo na aan het Museo de Arte Moderno de Buenos Aires (MAMBA).
Ostende in Argentinië
De stad Oostende krijgt een symbolische betekenis in dit project. In 1912 stichtten een Belg en een Italiaan ‘Ostende, parel van deAtlantische kust’, een zusterstad van de Belgische badplaats op 360 kilometer van de Argentijnse hoofdstad Buenos Aires. Hoewel het de ambitie was om honderden Belgische families naar Ostende te laten verhuizen – en met hen Belgische kunst en cultuur – is het project een anekdotische voetnoot gebleven. (LF)
_____
Trans-Atlantische modernismen: een expositie over kunst en culturele mediators tussen België en Argentinië ca. 1910-1958. Nog tot 12 juni 2022 in Mu.ZEE (Oostende).
Exit Magazine 