Brugse kunstglazenier Leo Crul restaureerde brandglasramen uit de voormalige kapel van het oude Sint-Lodewijkscollege
Naar aanleiding van de inhuldiging van het nieuwe internaat besliste de voormalige directeur van het Sint-Lodewijkscollege Brugge, Koen Seynaeve, om de oude brandglasramen, die ooit de oude kapel in de Zilverstraat sierden, terug te laten restaureren, en te integreren in de nieuwe kapel.Dit huzarenwerkje werd toevertrouwd aan de bekende Brugse kunstglazenier Leo Crul.
Deze unieke collectie neogotische brandglasramen werden in 1972 op een onvoorzichtige manier uit de oude kapel verwijderd. Tot in 2002 bevonden zich de tientallen kisten met de verhakkelde glasramen in de kelders van het nieuwe college.
Monnikenwerk
De brandglasramen, ooit 32 ramen in totaal, werden vanaf 1889 uitgevoerd door Jean-Baptist de Bethune, in de periode van de Sint-Lucas-negotiek. We zien bij de Bethune de directe invloed van de Engelse glazeniers uit de ‘Arts and Crafts beweging’. De restauratie op zich is in de loop van de jaren 2002-2021, aangevat, zij het in verscheidene tijdsperiodes.
De werkwijze
Leo Crul: ‘Van alle ondertussen gerestaureerde glasramen werd er vooraf fotodocumentatie aangelegd. Van ieder glasraam werden de formaten opgetekend, en frotti’s (afwrijftekeningen) van het bestaande loodpatroon gemaakt. Het demonteren van alle glasstukken, het uittekenen van de nieuwe patronen (of kalibers), van de gebarsten, of veelvuldig gebroken, of totaal verdwenen glasstukken, is een eerste bewerking gemaakt. Van alle honderden, zoniet duizenden stukken oud glas, is ieder stuk door mijn handen gegaan in die voorbije 19 jaar. Ieder stuk glas is manueel aan de voorzijde, achterkant, en zijkant, gereinigd van alle oude verharde mastiek kit.’
De kleuren
Crul: ‘Daarna begint de juiste keuze en studie van de glaskleuren, die zoveel mogelijk identiek aan het originele stuk glas moeten zijn. Verf kan men onderling mengen, maar glaskleuren niet. Sommige van de honderden verdwenen, en/of te ernstig beschadigde stukken glas, zijn voor de nieuwe stukken, met de originele bruinrode/sepiakleurige contourverf, beschilderd en ingebrand. Na al het voorbereidend werk worden na het afkoelen in de oven, alle glasstukken in nieuw lood gevat, en gesoldeerd met tinsoldeer identiek aan de originele schriftuur van het loodpatroon.’
Leo Crulkreeg ook carte blanche voor de compositie van de glasramen. Hij heeft daarbij de meest dominante kleur van het wapenschild van het college, een ‘veld van blauw (azuur) met een gaffel van zilver, een zonnebloem en een korenaar van goud (geel)’, gebruikt voor de talrijke omzomingen, rond de oude glasramen. Er zijn ongeveer een 782 stukken antiek mondgeblazen glas in een gamma van blauw-violet-en turkoois. De totaliteit van het brandglasraam, met zijn 15 heiligenfiguren, is om en bij 53m², en de tweede fase voor de aanpassing van de nog extra 30 glasraampanelen, en de omzoming, heeft 15 maanden in beslag genomen.’
Leo Crul: ‘Dit ismijn mooiste en grootse restauratie-opdracht ooit. Straks restaureer ik 14 glasramen in de St. Stefanuskerk in Vichte. Mijn vader zaliger, Daniël Crul, begon ooit in volle oorlogstijd, in 1942, aan de Brugse Academie zijn opleiding als siertekenaar/kunstschilder en een opleiding als keramieker-glazenier bij Joost Maréchal. Straks is dat 80 jaar geleden.Voor die gelegenheid van twee generaties glazenieren, bereid ik momenteel een tentoonstelling voor met eigen recent werk. Daar zal ik schetsen, tekeningen, schilderijen, glasramen, glassculpturen, en recent gemaakte houtassemblages, tentoonstellen.’ (LF)
Exit Magazine 