Rik Torfs & Pieter Marechal en de wereld ‘Van Morgen’
‘Het is de hoogste tijd om onbegane wegen te verkennen’
1972: één van de eerste pockets die ik dat jaar kocht was ‘Het Rapport van deClub van Rome’, samengesteld door een zeer selecte en bezorgde groep wetenschappers. Zij kwamen tot het finale inzicht dat de wereld ei zo na om zeep was. Zure regen, grondstoffen uitgeput, vernielde regenwouden, het was goed geweest. Nu, vijftig jaar later, zien we dat ze er compleet naast zaten. Vandaag horen we wijd verbreid een nieuwe versie van dit verhaal.
Een merkwaardig duo, Rik Torfs, de ex-rector van de KUL, en lokaal politicus Schepen Pieter Marechal, grijpen deze gelegenheid aan om het alom heersende pessimisme en doemdenken te counteren met een boek dat een (min of meer) optimistisch beeld ophangt van de stand van de wereld. De bloedrode cover speelt met het begrip ‘Over Morgen’, maar noemt het essay ‘Mijmeringen voor wie niet van gisteren is’. Wat volgt zijn een tiental hoofdstukken vol inzicht en wijsheid, klaar om de hoognodige discussie te voeren met vriend en tegenstander, desnoods via podcast.
‘Politieke boeken’ scoren slecht in Vlaanderen en meestal heeft dat een reden. Boeken door een duo bijeen gepend doen het nog slechter. Het boek ‘Over Morgen’ wil daar een uitzondering op zijn en het debat echt voeren. Het versteende verhaal van ‘links’ en ‘rechts’ heeft zijn tijd gehad en de beide auteurs wagen zich in hun manifest aan een nieuwe denkpiste.
De twee auteurs, beide met een politieke schutkleur, vonden mekaar tien jaar terug rond nieuwe ideeën over de politiek. Marechal was toen voorzitter van de CD&V-jongeren, Torfs zat in het parlement. Toen schreven ze samen ‘Wie mooi wil zijn moet leiden’. Daar is, volgens de auteurs, toen niet naar geluisterd. Men is verdergegaan met een weinig succesvolle weg.’
EXit: Het boek leest als een pamflet tegen het heersende extremisme. Akkoord?
De auteurs: ‘Het is geen pleidooi tegen, maar een pleiten voor. Het is een pleidooi voor het echte gesprek dat breder gaat dan tot nog toe het geval is. Daarom willen we ook het gesprek voeren met ‘rare’ mensen, mensen die geloven in complottheorieën of die geloven dat de aarde plat is. Je mag deze mensen niet uitsluiten, want daardoor raken ze gefrustreerd en formuleren ze radicale theorieën. Je moet echt gaan praten met de mensen van ‘het middenplein’, maar je mag zelf niet te extremistisch zijn in je discours.’
Het boek goochelt met een aantal beladen termen. Vooreerst is er ‘het declinisme’, een moeilijk woord voor het gevoel dat we er almaar op achteruit gaan. Nochtans zijn daar geen bewijzen voor. Er is ook het ecofundamentalisme. Dat zijn die mensen die er zeker van zijn dat onze planeet kapotgaat. Heel populair heden ten dage is het ‘populisme’. Zij willen problemen oplossen met één ding, bijvoorbeeld door geen enkele migrant toe te laten.’ Conclusie van de auteurs: ‘Zo krijg je verschillende stromingen die geen oplossing zullen brengen. Wij beweren niet dat je alle problemen kunt laten zien, maar de waan van de dag biedt ook geen oplossing. Maar wij mogen de mensen wel hoop geven zonder hen een totaaloplossing te bieden.’
EXit: Jullie voeren de inmiddels op 100-jarige leeftijd overleden Captain Tom op, die stappend achter zijn rollator geld inzamelde voor de Britse gezondheidszorg.
De auteurs: ‘Hij is het symbool van dit boek. Iedereen vond hem fantastisch. Hij is het voorbeeld van iemand die zich wegcijferde voor het algemeen belang. Iemand die consistent was in zijn engagement. Een trotse en fiere en dankbare man ook. Met die vier punten kun je de mensen terugvoeren naar ‘het midden’. Hierover willen we (podcastgewijs) discussiëren met figuren van heel verschillend allooi. (LF)
Over Morgen, Pieter Marechal & Rik Trofs, uitgeverij Vrijdag
Exit Magazine 