Er komt maar geen einde aan de groeiende boekenstapel over de Brugse geschiedenis. Vorige week nog was er veel aandacht voor ‘Een droom van een stad’ van Eric Van Hove. Een week later is er de mooie uitgave van ‘A Travers Bruges’, geschriften over erfgoed en archirtectuur in Brugge’ van Alfred Ronse (1835-1914), die hiermee uit de vergetelheid is gered. Het boek is het resultaat van de samenwerking tussen Brigitte Beernaert en Marc Ryckaert, beiden met grote verdiensten in de Brugse Monumentenzorg. Merkwaardig: het boek verschijnt in twee talen: het Nederlands en het Frans.
Het is bekend: vanaf het midden van de 19de eeuw won de beweging van de neogotiek aan belang en invloed in Brugge. Historici, kunsthistorici en architecten pleitten in boeken en tijdschriftartikelen voor een terugkeer naar de gotische vormentaal. Tegelijk vroegen zij meer respect en zorg voor het bouwkundig erfgoed, dat vaak ook gotisch was. Onder die publicisten nam Alfred Ronse (1835-1914) een aparte plaats in, omdat hij nadien als schepen zijn overtuiging in beleid kon omzetten. Een 30-tal artikels in (het dagblad) La Plume was oorspronkelijk anoniem door ‘E.’ ondertekend. Slechts door recent onderzoek van het privéarchief van de familie Ronse werd ontdekt dat de schrijver Alfred Ronse was. Ronse heeft scherp omlijnde opvattingen die hij in een snedige stijl neerschrijft.
Deze reeks artikelen – onder de algemene titel ‘A travers Bruges’ – vormen de basis van deze publicatie, waarbij Brigitte Beernaert (ex Monumentenzorg) telkens duiding geeft.
Brigitte Beernaert: ‘ In 1872 werd Alfred Ronse tot gemeenteraadslid verkozen voor de katholieke partij, die dan nog in de oppositie zit. Toen in 1875 de katholieke partij de gemeenteraadsverkiezingen won in Brugge, werd Alfred Ronse schepen van Openbare Werken onder burgemeester Visart deBocarmé. Zo kon hij uiteindelijk zijn opvattingen in beleid omzetten. Dat had ingrijpende gevolgen voor de manier waarop omgegaan werd met de stedelijke ruimte. Het nieuwe stadsbestuur wilde, in tegenstelling tot zijn liberale voorganger Jules Boyaval, Brugge niet langer een vooruitstrevende en moderne allure geven. Het accent werd verlegd naar het bewaren en restaureren van het bouwkundigerfgoed. Voor nieuwbouw van zowel openbare gebouwen als private woningen werd neogotiek de norm.’
Zo lag Alfred Ronse mee aan de basis van de restauratiepolitiek die tot vandaag een invloed heeft op het uitzicht van Brugge. Hij was de vader van de nog bestaande subsidie voor ‘kunstige herstellingen’ en van de Commissie voor Stedenschoon. Ronse startte met een ambitieus restauratieprogramma voor een hele reeks monumenten in de stad, waaronder hetGruuthusepaleis, het Sashuis en het Tolhuis. Hij steunde ook volop stadsarchitect Louis Delacenserie bij de realisatie van enkele iconische neogotische gebouwen: het Provinciaal Hof, de Rijksnormaalschool en de Minnewaterkliniek.’
Herlezen
Voor een goed begrip van het huidige stedelijke landschap van Brugge is het bijzonder interessant om de geschriften van Alfred Ronse te herlezen. Daarom zijn ze nu – ruim voorzien van commentaar en illustraties – voor het eerst in dit boek samengebracht. (LF)
Uitgeverij Van de Wiele, 2020
Tweetalige publicatie: Nederlands en Frans, 29 euro
Exit Magazine 