Eric Van Hove: ‘Het wordt hoog tijd dat we het totale plaatje zien’
Weet zeker: we worden in dit jaareinde verwend met goede Brugge-boeken. Eerst was er ‘Brugge, een middeleeuwse metropool’ van de Brugse historicus Jan Dumoulyn. Onlangs verraste de Brugse fotograaf Jan Darthet met Stilleven, een bijzonder fotoboek over Brugge in lockdown. Heel recent kwam ook de Stad Brugge op de proppen met Beeld van de stad, een wandeling langs hedendaagse kunst en architectuur. Nu
is er het lang verwachte boek van Eric Van Hove: Een droom van een stad.
Aanleiding voor dit boek is de fusie die 50 jaar geleden Brugge met de randgemeenten verbond waardoor deze stad van 50.000 naar 100.000 inwoners groeide. In wat wij het historische ei van de stad noemen, woonden toen 28.000 inwoners, een aantal dat vandaag is afgekalfd naar 20.000. Het is bijgevolg hoog tijd (vindt de auteur) dat we, wanneer we spreken over Brugge, ‘het totale plaatje’ zien. Vandaag immers wonen vier op de vijf Bruggelingen in de rand.
Dat ‘totale plaatje’ wordt in het boek op een zeer toegankelijke wijze verteld. Van Hove splitst zijn verhaal in 14 ‘staties’, telkens opgehangen aan een markante woning of een belangrijke architect en afgerond met een essay over ‘Een droom van een stad’. Een stadskaart en een uitvoerige bibliografie vervolledigen het plaatje.
Voor wie is dit boek bedoeld?
Voor een ruim publiek. Zegt de auteur: ‘We gaan te werk als een stadsgids. We zijn geen historici, maar we proberen ons goed te documenteren. En we kijken ook naar de stad van morgen.’
Het boek (172 pg’s) bevat ook een overzichtskaart met de adressen van de besproken realisaties. Klaar voor een wandeling of een fietstocht.
Wat doet Kurt Van Eeghem in deze?
Kurt, (Zee)Bruggeling van geboorte, schreef inleidend een geruchtmakend essay over Brugge. Daarin spreekt hij weliswaar zijn bewondering uit voor het oude centrum van Brugge (‘beeldschoon’), maar de rand, noemt hij ‘een ramp’. Voilà. Een beetje chargeren mag natuurlijk, maar ‘te’ is erover. Van Hove schreef daarop een soort wederwoord in 14 hoofdstukken.
Waarom luidt Van Eeghem de alarmbel?
Het is bekend, hij tackelt graag met beide voeten vooruit om de fiere goegemeente wakker te schudden. Zo noemt hij het nieuwe Brugge zelfs ‘walgelijk’. Hij vindt het ‘wellicht de lelijkste stad van het land en één van de dieptepunten op de wereldranglijst.’
De Brugse rand heeft het overduidelijk verkorven bij Kurt, want: ‘Zodra je de stad verlaat via één van die fraaie poorten, betreed je de banaalste stukjes stedelijk weefsel ten westen van de Chinese muur.’ Voorts pleit hij ervoor ‘om in de binnenstad NIETS te veranderen. U hoort het goed: NIETS.’ (de hoofdletters zijn van Kurt).
Wat valt er te ontdekken in dit boek?
Veel. Het boek opent met enkele stevige portretten van architecten die aan de basis liggen van hoe Brugge er vandaag uitziet. Uiteraard is dat Huib Hoste, één van de vaandeldragers van de modernistische beweging in België. Ten onrechte een beetje vergeten is architect-urbanist Jozef Lantsoght die als geen ander het beeld van Brugge heeft bepaald. Zo tekende hij voor het AZ Sint-Jan, de kliniek psychiatrie in Sint-Michiels, menig BPA en tal van kerken. Totaal becijferd: 77 gebouwen uitgebreid, 55 beperkter. Zijn plan voor een congresgebouw (waar nu het Concertgebouw staat) haalde het niet. Volgens de toenmalige stadsadministratie getuigden de plannen van u leest goed) ‘geestelijk armoedig internationalisme’.
Voorts is er veel aandacht voor Arthur Degeyter en Axel Ghyssaert (bouwde de gevangenis Sint-Andries) die beiden op hun domein beeldbepalend waren.
Wat met de Brugse rand?
Van de 14 ‘staties’ wijdt het boek er 10 aan realisaties in de rand, waaronder de stationsomgeving, het Stubbekwartier (Kristus-Koning), Dudzele, Lissewege en de zee. Veel aandacht gaat naar een groots project dat nu nog in alle stilte vorm krijgt: de nieuwe Stadsvaart ter hoogte van de Dampoortsluis en de twee bruggen. Het ene plan oogt al gekker dan het andere, en Brugge moet hier waakzaam blijven en minstens een oogje in het zeil houden.
‘Een Droom van een Stad’ rondt af met een essay van de auteur waarin het verhaal hertaald wordt van de periode 1970 (de fusie) tot vandaag.
Plus est en vous
De auteur besluit zijn ‘droom’ met een bemoedigende gedachte: ‘We moeten als mens bescheiden genoeg zijn om ons te realiseren dat we allemaal gewone mensen zijn, maar ambitieus genoeg om te beseffen dat een gemiddelde mens tot grootse dingen in staat is.’ En uiteraard mocht het devies ‘Plus est en vous’ niet ontbreken. (LUC FOSSAERT)
Info: Een droom van een stad, Eric Van Hove, 176 blz. uitgave van het Stadsarchief, kost 19,95 euro, te vinden in de Brugse boekhandels. Mailen kan ook naar stadsarchief@brugge.be (25 euro op BE 32 4700 3093 1102 van Levend Archief
Exit Magazine 