‘Beeld van de Stad’ toont verrassende kant van Brugge
Wie Brugge voor ogen haalt, ziet wellicht het postkaartbeeld van een dromerige middeleeuwse stad voor zich, een plek waar de tijd lijkt te hebben stilgestaan… Maar Brugge is meer. Naast haar rijk verleden, wordt er in Brugge ook gewoond, gewerkt en gedroomd. ‘Beeld van de Stad’, een nieuwe publicatie in het kader van ‘20 jaar Brugge Werelderfgoedstad’, legt een hedendaagse laag bloot en toont aan de hand van 70 kunst- en architectuurprojecten een verrassende kant van Brugge en haar deelgemeenten. Els Wuyts en Shendy Gardin (Triënnale Brugge) lichten toe.
‘Beeld van de Stad’ is in zekere zin een viering van ‘Brugge, 20 jaar werelderfgoed’. Hoe passen hedendaagse kunst en architectuur in dit historische plaatje?
Shendy Gardin: “In Brugge gaan historisch en hedendaags samen. Er is een gekoesterd verleden, maar tegelijkertijd ook een dynamiek. Een stad is een levend en bewegend organisme dat mee evolueert met de maatschappij, zo ook in Brugge, waar de figuurlijke stolp al lang is opgeheven. Hedendaagse kunst- of architectuuringrepen vormen hiervan een stille getuige. In het historische centrum bestaat de uitdaging erin de hedendaagse laag op een duurzame manier te verzoenen met de zorg voor het verleden. Een delicaat evenwicht dat sinds 1971 wordt bewaard door de Dienst Monumentenzorg en Stadsvernieuwing en op 2 december 2000 bestendigd werd toen de stad officieel tot werelderfgoed werd benoemd. De Unesco-erkenning maakt duidelijk dat we in Brugge niet enkel de ‘usual suspects’ onder de monumenten moeten beschermen, maar dat we ook de ondersteunende, zogenaamde ‘minor architecture’ moeten blijven respecteren om het coherent stadsbeeld te bewaren. Zeker vandaag, nu de druk op woon- en werkplekken, toerisme en marketing toeneemt, moet er omzichtig worden omgesprongen met waar en hoe nieuwe ingrepen worden toegelaten.”
Els Wuyts: “Voor hedendaagse kunstinterventies bestaat er voorlopig nog geen formeel uitwisselingsplatform. Het proces dat gehanteerd wordt voor nieuwe architectuurprojecten (voorstellen worden geadviseerd en beoordeeld door diverse expertencommissies), zou ook binnen de kunsten moeten georganiseerd worden, een overlegstructuur waarin bestaande en nieuwe integraties worden besproken en adviezen kunnen worden geformuleerd. Misschien kan deze publicatie een aanleiding zijn om daar professioneel werk van te maken.”
Jullie hebben voor dit boek nauw samengewerkt met de Cluster Omgeving van de Stad. Hoe hebben jullie elkaar gevonden?
Wuyts: “Triënnale Brugge is gekend om het driejaarlijks hedendaags kunst- en architectuurparcours in de Brugse binnenstad, een tijdelijk gegeven. Tussentijds richten we ons ook op permanente ingrepen, waaronder het in kaart brengen van hedendaagse sculpturen en gebouwen in de publieke ruimte. Eind 2018 zijn we gestart met de opmaak van een inventaris die – net zoals de stad – nog dagelijks in beweging is. Voor het architectuurluik zijn we terechtgekomen bij collega’s Joris Nauwelaerts en Jeroen Vansteenkiste van de Cluster Omgeving. Via hen werden we ingewijd in bestaande platformen en commissies en kregen we zicht op de werking van hun dienst die ook zelf actief inzet op publieke ontsluiting, bijvoorbeeld via Open Monumentendag.”
Gardin: “Midden 2019 brachten we samen het stadsplan ‘25/25 hedendaagse kunst en architectuur in Brugge’ uit, een aanzet om te illustreren dat Brugge meer te bieden heeft dan haar verleden. De kaart zoekt onverwachte plekken op en toont een veelheid aan hedendaagse publieke interventies, groot of klein, door bekende of minder bekende namen, die de moeite waard zijn om te (her)ontdekken. ‘Beeld van de Stad’ is het vervolg, een uitgebreide versie in de vorm van een handzaam boek met een aantal verdiepende essays.”
‘Beeld van de Stad’ toont ook een aantal minder bekende interventies op Brugs grondgebied. Enkele voorbeelden?
Gardin: “Twee recente (en bij het publiek wellicht minder bekende) projecten zijn onder meer het clubhuis van de ‘Royal Sailing Club Alberta’ door Wim Goes Architectuur, gelegen op een landtong in de Brugse Zeehaven. Het project dat in 2013 een Belgium Building Award in de wacht sleepte, ligt op een boogscheut van de ABC-toren (Salens Architecten) waar ook een indrukwekkend panorama van de Amerikaanse kunstenares Ellen Harvey te zien is. Een ander, meer verborgen sculptuur vind je in de tuin van het WZC Ter Potterie, ‘Noli me tangere II’ van Luk Van Soom. Ook in die omgeving valt er heel wat te ontdekken.”
De publicatie is een momentopname van 20 jaar Brugse kunst- en architectuurgeschiedenis, maar ook een vooruitblik naar meer?
Wuyts: “‘Beeld van de Stad’ is in eerste instantie een overzicht, maar ook een manier om het gesprek over hedendaagse kunst en architectuur in Brugge te stimuleren. Een aantal essays achteraan het boek geven verdieping, maar roepen ook op om in de toekomst Brugge met (hernieuwde) aandacht onder de loep te nemen. Met voeling en zin voor kwaliteit. Het geheugen van de stad wortelt immers niet alleen in het beton van gebouwen, maar ook in haar beelden en gebaren. Vast staat dat Brugge niet moet onderdoen voor andere kunststeden. Bezoek de Vlaamse Primitieven, maar wandel ook naast de platgetreden paden en laat je inspireren door de vele hedendaagse interventies die de stad rijk is. Je zal versteld staan.”
‘Beeld van de Stad’ is een uitgave van Borgerhoff & Lamberigts en is vanaf december verkrijgbaar in de boekhandel en online via http://www.borgerhoff-lamberigts.be.
Exit Magazine 