Exit Magazine

Cartoonist Marec verzamelt de beste tekeningen van de afgelopen decennia in nieuw boek

(fotoEDM)

Onze huiscartoonist Marec kan niet alleen prachtig en grappig tekenen, hij beschikt ook nog over een vlotte pen om zijn gedachten over zijn dagelijks tekenwerk van de laatste twintig jaar op een gevatte, beschouwende en humoristische wijze te ordenen. Hij deed dat in zijn nieuwste boek ‘De keuze van Marec. Mijn favoriete cartoons van vroeger en nu’ dat leest als een schitterende kroniek van de recente Belgische en wereldgeschiedenis.

EXit: 35 jaar cartoons waarvoor 25 jaar bij Dag Allemaal, 20 jaar bij Het Nieuwsblad en 20 jaar bij uitgeverij Van Halewyck. Indrukwekkende cijfers. Hoe moeilijk was de selectie van de beste cartoons voor je nieuw boek?

Marec: ‘Het heeft me in elk geval veel werk gekost omdat ik al mijn cartoons van de afgelopen decennia moest bekijken. Het was geen sinecure om al mijn oude tekeningen terug te vinden. Honderd tekeningen voor dit boek vond ik te weinig, dus heb ik er per thema nog tekeningen aan toegevoegd. Geschiedenis kun je niet zomaar weggooien, maar ik stel vast dat de nieuwe generatie lezers moeite heeft met bepaalde figuren of situaties uit het verleden. Mensen die rond de millenniumwissel geboren zijn, zullen weinig affiniteit hebben met figuren als bijvoorbeeld Jean-Marc Connerotte of Eliane Liekendael. Ik kon natuurlijk geen boek maken enkel voor nieuwe lezers, maar ik heb wel rekening gehouden met de keuze van mijn tekeningen. Zo koos ik voor momenten die iedereen zich wel herinnert en voor bijbehorende tekeningen die belangrijk waren.’

EXit: Het boek is niet zomaar een bundeling cartoons, het heeft deze keer een zeer persoonlijke inslag. Je schreef twintig hoofdstukken over twintig thema’s die je na aan het hart liggen en je inspiratie bieden voor jouw teken- en denkwerk. Voelde je een soort noodzaak om je eens te ‘verantwoorden’?
Marec: ‘Het concept van het boek leende zich er goed toe om er dit keer ook eens iets over te schrijven. Het is geen jaaroverzicht geworden, maar een cartoonoverzicht van de laatste decennia. Door de selectie van mijn tekeningen kreeg ik zicht op thema’s die een betekenisvolle rol hebben gespeeld in mijn tekencarrière. Het gaf me de kans om eens mijn bedenkingen in woorden op papier te zetten. Hoe ik zelf mijn werk interpreteer en hoe ik naar de wereld kijk. Ik wilde de structuur van het boek niet chronologisch opbouwen, vandaar dat de thema’s centraal staan. Daardoor kon ik de cartoons van de verschillende jaren in het boek spreiden.’

EXit: Hoe heb je je werk zien evolueren toen je bezig was met het grasduinen in je ondertussen gigantische oeuvre?

Marec: ‘Vroeger had ik altijd de neiging om werk van vijf jaar eerder slecht te vinden. Vijf jaar, dat was zo mijn houdbaarheidsdatum. Achteraf bekeken, snapte ik niet dat mensen dat toen goed vonden. Door te ploegen in mijn oeuvre, heb ik mijn vroegere tekeningen weer omarmd en mijn appreciatie herwonnen. Zo slecht was het dan toch nog niet… Je merkt wel dat er een grote evolutie zit in mijn tekenwerk, maar dat geldt ook voor de cartoonwereld in het algemeen. Vroeger tekende ik meestal gewone figuurtjes in een cartoon, nu zijn dat de bestaande figuren die het nieuws beheren.’

EXit: Je omschrijft jezelf als een politiek cartoonist. Is dat geen te enge beschrijving van je metier?

Marec: ‘Misschien wel, want uiteindelijk ben ik meer dan dat. Die benaming geef ik meer om een onderscheid te maken tussen de andere cartoonisten. Om te zeggen: zoek het nergens anders, mijn basis is de politieke cartoon. Politiek is in feite de vertaling van het leven.’

EXit: Eigenlijk ben je dus meer een levenscartoonist?

Marec: ‘Als ik ooit zou slagen om dat te worden, dan ben ik gelukkig.’

EXit: Elke dag lever jij een duel met die dekselse deadline. Wat doet dat met een mens na 35 jaar cartoons tekenen?
Marec: ‘Het lukt me nog altijd redelijk goed. Ik sta altijd versteld van cartoonisten die heel snel een cartoon kunnen tekenen, maar ik kan dat in feite ook wel. Als er in het kwartier voor de deadline nog een dringend nieuwsbericht binnenloopt, ben ik in staat om daar nog een goede cartoon over te maken. Maar als het kan, heb ik graag ietsje meer tijd om een tekening te bedenken.’

EXit: Je bent een diesel die warm loopt tijdens de dag om dan ’s avonds te scheuren?

Marec: ‘Die deadline heb ik nodig, anders zou ik nooit aan zo’n oeuvre geraken. Ik vind het fantastisch om in zo’n korte tijdsbestek iets te creëren. Het geeft met telkens een kick om iets te tekenen dat enkele uren later in de krant staat. Tijdens de dag volg ik constant het nieuws. Mijn antennes staan voortdurend op scherp.’

EXit: Kun je na 35 jaar tekenen al eens overschakelen op routine? Of is de waan van de dag daar te grillig voor?
Marec: ‘Ik heb niet meer de stress dat ik niets zal vinden. Ik weet dat ik altijd iets op papier zal krijgen, maar je wilt natuurlijk altijd de beste tekening maken. Ik stop ook niet met denken en tekenen als ik één idee heb gevonden. Ik ga meteen op zoek naar iets anders en het liefst iets beters. Al kan het eerste idee natuurlijk ook altijd de beste vondst zijn.’

EXit: Wijlen premier Jean- Luc Dehaene was een rabiaat bewonderaar van je tekenwerk. Hij was wellicht een uitzondering? Is het beter dat een politicus wat schrik of afkeer heeft van een cartoonist?
Marec: ‘Politici vinden het net leuk dat ze worden getekend. ‘Het probleem is niet dat je getekend wordt, maar het probleem is dat je niet wordt getekend’, zei Alexander De Croo ons ooit toen hij samen met Charles Michel mijn vroegere winkel The Cartoonist in Brussel bezocht. Pijnlijk detail: net hij werd en wordt door heel wat cartoonisten zelden getekend…’

‘Dehaene was de eerste politicus die ons in 1995 uitnodigde in zijn ambtswoning in de Wetstraat 16. Hij bleek een groot liefhebber te zijn van cartoons en liet zijn personeel dagelijks cartoons uit de krant knippen om die te verzamelen. Achteraf dacht ik: klopt dit wel? Ben ik nu niet mislukt als cartoonist? Ik kreeg immers vaak het verwijt te horen dat we hofnarren zijn. Dat willen we nu net niet zijn, want een hofnar moet de koning en zijn volk doen lachen. Maar moet je per se mensen afkraken omdat ze politiekers zijn? Je moet ze beoordelen op hun daden en dan nog. Dehaene zei dat hij meer aandacht had voor de cartoon dan voor de standpunten van de commentaarschrijvers.’

‘Wat me wel opvalt, is dat politici nu veel sneller van het toneel verdwijnen. Mijn tekeningen die ik deze week maak, zijn misschien volgend jaar al volledig passé. Zie bijvoorbeeld Theresa May: ze kwam recent haast dagelijks in het nieuws, maar nu lijkt ze van de aardbodem verdwenen te zijn. Misschien heb ik daarom wel mijn boek gemaakt, om die figuren en momenten vast te leggen. Dat het niet allemaal verloren gaat.’

EXit: Je beschouwt die paar vierkante centimeters op papier als een laatste haven van vrijheid, las ik in je boek. Is het zo erg gesteld?
Marec: ‘Alles is tegenwoordig zo gestuurd en afgelijnd. Ik weet dat de krant een bepaalde visie, een afgesproken lijn volgt, maar ik maak geen deel uit van de redactie. Ik doe mijn zin en daarom staat het standpunt bovenaan bladzijde twee vaak haaks op mijn cartoon onderaan op diezelfde bladzijde. Het zijn geen fantastische tijden voor cartoonisten, maar ik beschouw het als een voorrecht dat ik dat mag doen en elke dag op mijn manier mijn denkwereld in dat klein vakje mag zetten. Ik heb mijn kansen gekregen, maar ik hoop nog lang te kunnen tekenen zodat ik een levenscartoonist kan worden.’

EXit: Tot slot: je hebt ook nog groot nieuws te melden over De Loge, je cartooncafé in de Sint-Jakobsstraat dat sinds kort onder je eigen naam vaart. Vertel!

Marec: ‘Ja, eind november komt Kamagurka erbij. Het wordt dan ‘De Loge van Marec en Kama’. Dat wordt tof, want het is de bedoeling dat we samen dingen gaan maken. Ik heb altijd een grote bewondering gehad voor hem en het feit dat hij ook al jaren in Brugge woont, versterkt onze band alleen maar. In De Loge zullen we zijn werk (tekeningen, boeken en merchandising) aan Bruggelingen en toeristen aanbieden. Zo gaan onze tekeningen de wereld rond.’ (ADC)

_____Het boek ‘De keuze van Marec. Mijn favoriete cartoons van vroeger en nu’ (206 blz) is uitgegeven bij Van Halewyck en is te koop in de boekhandels en in De Loge van Marec, Sint-Jakobsstraat 6, 8000 Brugge.