Exit Magazine

(foto Phile Deprez)

Needcompany bouwt open huis tijdens December Dance van 5 tot 15 december

In 1986 riepen kunstenaars Jan Lauwers en Grace Ellen Barkey Needcompany in het leven. Sinds 2001 is ook Maarten Seghers vast verbonden aan het gezelschap. Wat Needcompany in meer dan dertig jaar heeft gerealiseerd, is indrukwekkend. De manier waarop het gezelschap theater, dans, beeldende kunst en film vermengt, is uniek. Als gerenommeerd internationaal gezelschap zijn ze dit jaar curator voor December Dance, het hoogtepunt voor hedendaagse dans in onze stad en ver daarbuiten.

EXit: Waarom heeft Needcompany de curatorsrol opgenomen?
Jan Lauwers: ‘Needcompany is een gezelschap met een uitermate open geest en visie. We openen zoveel mogelijk deuren en proberen zoveel mogelijk kunstenaars met elkaar te verbinden. We doen dat in Molenbeek waar we gevestigd zijn, maar ook ver daarbuiten. Als curator van een festival kun je mensen kansen geven en kom je in contact met makers, dansers… die je anders misschien nooit tegen het lijf zou lopen. We leidden al vaker festivals in goede banen in het buitenland, maar dit is de eerste keer in eigen land. Voor ons is het dus ook een beetje thuiskomen. December Dance is bovendien een gereputeerd festival. We verbinden er graag onze naam aan.’

EXit: Jullie nodigen heel wat artistieke verwanten uit?
Lauwers: ‘Het geeft een heel fijn gevoel om op zo’n hoog niveau artistieke gesprekken te voeren en andere makers te ontmoeten. Het unieke aan Needcompany is dat we na dertig jaar nog steeds werken met verschillende kunstenaars. Naast vaste waarden Grace Ellen Barkey, Maarten Seghers en mezelf, zijn er in de loop van de jaren makers geweest uit alle hoeken van de wereld. We waren destijds de eerste om anderstalig theater te brengen. Ons huis MILL in Molenbeek is een open huis waar verschillende nationaliteiten en kunstdisciplines thuis zijn. December Dance brengt eveneens een pak internationale kunstenaars samen en vormt zo een voedingsbodem voor mogelijke nieuwe samenwerkingen. Die kunstenaars hoeven niet eens mijn eigen artistieke overtuigingen te delen. Ik heb mijn voorkeuren, maar wil eigenlijk met iedereen de discussie aangaan. We hebben een heel scherp programma samengesteld met heel veel creaties.’

EXit: Een opvallende naam is William Forsythe. Hij presenteert nieuw werk tijdens December Dance?
Lauwers: ‘Forsythe is na een jarenlange samenwerking een goede vriend geworden, maar hij is bovenal een van de grootste choreografen van de laatste veertig jaar. Hij heeft het danslandschap grondig veranderd. In principe produceert hij geen nieuw werk meer, maar ik kon hem, als vriend, overtuigen om voor dit festival een nieuw stuk te creëren. Hij doet dat speciaal voor de Kamermuziekzaal van het Concertgebouw. Unsustainables, Bruges/Alignigung wordt een unicum. Het is fantastisch dat hij in Brugge een nieuwe creatie opzet. Alleen dat al maakt van dit festival een geweldig, niet te missen event.’

EXit: Jullie zetten ook Wim Vandekeybus op het programma?
Lauwers: ‘We zijn al jaren buren in Molenbeek. In wezen staat zijn werk lijnrecht tegenover dat van mij, maar net dat is interessant. Ik kijk uit naar de discussies die we zullen hebben. Dat we ons werk, als tegenpolen, naast elkaar kunnen tonen, is zo mooi. Hij legt al dertig jaar een enorme energie aan de dag en opent met veel liefde zijn archief voor December Dance. Met Traces, zijn nieuwste creatie, volgt hij zijn vroegste sporen. Hoeveel dier leeft er nog in de mens? Dat is voor hem een centrale vraag.’

EXit: Er zijn ook heel wat opvallende vrouwelijke makers aan zet?
Lauwers: ‘Daar hangt geen statement aan vast. Identiteit kan geen doel zijn. Ik koos voor hun werk, omdat het gewoon steengoede makers zijn. Marlene Monteiro Freitas heeft me met haar laatste voorstelling volledig weggeblazen. Ik hou ook enorm van de eigenzinnigheid van Miet Warlop. Ze gaat stug door, is een eenzame krijgster en dat vind ik ontroerend. Haar beeldend vermogen is heel goed. Ik beken dat we haar ook hebben uitgenodigd om haar te confronteren met het werk van onze veelzijdige, vaste waarde Maarten Seghers. Er is een link tussen hun werk. Ik denk dat Miet stopt waar Maarten begint. Samen kunnen ze de cirkel rond maken. Misschien gaan zij niet akkoord, maar dat zien we dan wel na het festival (lacht).’

EXit: Als het gaat om voer voor discussie, dan komt Al het goede in beeld, jouw nieuwste creatie die het festival afsluit?
Lauwers: ‘Al het goede bevat een heel duidelijke boodschap. Er wordt te veel over flauwekul gediscussieerd. We moet durven opnieuw echt over kunst en politiek te praten. Ik worstel al een paar jaar met volgende vragen: Wat betekent politieke kunst? Waarom zou kunst politiek als doel hebben? Dan moet je ook fascistische kunst toelaten? Ik geloof daar totaal niet in. Ik vind niet dat kunst aan een ideologie gekoppeld kan worden. Politieke kunst vernietigt de schoonheid van politiek, maar daar heb ik lang over getwijfeld. Al het goede is een verslag van die zoektocht, een weerbarstig zelfportret waarin ik al mijn twijfels vormgeef.’

EXit: Een radicaal verslag?
Lauwers: ‘Op de scène danst Elik Niv, een voormalige Israëlische elitesoldaat. Hij vocht verschillende jaren in Libanon en vertelt zijn verhaal van dood en vernieling. De confrontatie met onze veilige thuishaven in Molenbeek was heftig. De repetities waren heel emotioneel. Ik wist niet of iedereen met hem wilde werken. Al het goede sluit het festival af en staat eigenlijk lijnrecht tegenover Probabilities of Independent Events van Grace Ellen Barkey, de openingsvoorstelling van December Dance.’

EXit: In welke zin?
Lauwers: ‘Grace en ik zijn eigenlijk altijd yin en yang geweest. Pie werd speciaal voor het festival gecreëerd. Grace laat met een groep van vijfentwintig heel jonge dansers de oerkracht van theater en dans zien. Ze toont waarom we op de scène staan en waarom dans zo vreugdevol kan zijn. Pie wordt een bom van energie met muziek van onder meer Zappa en Queen in heel eigen live-versies. Pie wordt echt een feest. Net omdat Al het goede en Pie een tweeluik vormen, is het mooi dat we ze allebei kunnen laten zien tijdens December Dance. Ik hoop ook dat mensen naar de twee komen kijken. Alleen dan kunnen ze echt begrijpen waarover het gaat.’

 EXit: In de Poorterlsoge is de expo ‘Groetjes uit Molenbeek’ te zien. Wat mag het publiek daarvan verwachten?
Lauwers: ‘Needcompany mixt op het podium zowat alle disciplines: dans, muziek, beeldende kunst… Maar die kunstvormen leiden binnen ons huis ook een autonoom bestaan. Deze expo bewijst dat. De werken vormen geen onderdeel van een voorstelling, maar staan op zichzelf. In de Poortersloge zal beeldend werk te zien zijn van Grace Ellen Barkey, Maarten Seghers, William Forsythe en mezelf. Op uitnodiging van curator Michel Dewilde hebben we een heel ruime selectie kunnen maken. Er zijn ook heel wat nieuwe creaties bij. De expo loopt twee maanden lang in Brugge.’

EXit: December Dance sluit af met Egged On By Music van Cinemaximiliaan?
Lauwers: ‘Naast Wim Vandekeybus hebben we ook deze Molenbeekse buur uitgenodigd. Sinds bijna vier jaar organiseert Cinemaximiliaan filmvertoningen en ontmoetingen in hun huis in Molenbeek. Nieuwkomers in ons land krijgen er de kans om mee te werken aan artistieke projecten. In Brugge gaan ze aan de slag met een komische film van Charley Bowers uit 1926. Die wordt live begeleid door muzikanten uit Syrië, Irak, Iran, Afghanistan en West-Europa. Humor en poëtische momenten wisselen elkaar af. Cinemaximiliaan is de meest ontroerende organisatie die ik de laatste jaren ben tegengekomen. Ze laten de gastvrijheid van die landen ook letterlijk zien, wat uitmondt in een heerlijk buffet als afsluiter van het festival.’ (SIGRID DEVISCH)

December Dance, van 5 tot 15 december, www.decemberdance.be