Exit Magazine

‘Dit gebouw moet leven’

 Het gonst van de bedrijvigheid in de 17^deeeuwse Sint-Godelieveabdij in de Boeveriestraat. Vaklui repareren er de centrale verwarming, de abdijkerk krijgt een dringende opfrisbeurt. Opdrachtgever is de Brugge Foundation, een stichting die zich inzet voor het behoud en beheer van moeilijk herbestembaar erfgoed. Met de erfenis van een gefortuneerde Bruggeling krijgt de site nu een forse boost. Foundation-verantwoordelijke Ingrid Leye geeft tekst en uitleg.

Ingrid Leye: ‘Ik ben in de Foundation gerold op vraag van Eric Van Hove (LF. Ex-dienst Stedenbeleid). Ik was net met pensioen bij de Dienst Monumentenzorg toen mij gevraagd werd om aan te sluiten. De collega’s en ik zijn er met veel enthousiasme aan begonnen. Met de kennis van vandaag zouden we wellicht wat voorzichtiger geweest zijn (lacht), maar ik ben nog altijd blij met datgeen ik hier bezig ben, al is het zeer arbeidsintensief.’

‘We zijn gestart zonder middelen, op een kredietsubsidie van Stad Brugge na. De bedoeling was meteen om geld te verzamelen via schenkingen, crowdfunding, erfenissen en legaten. Helaas hadden we nog geen project klaar, zodat het verhaal traag op gang komt. De mensen geven geen geld aan lucht.’

 EXit: Wie doet wat in dit complex dossier?

Ingrid: ‘Er is een lang verhaal aan voorafgegaan. In 2015 zijn de eerste gesprekken gestart tussen Stad Brugge en de (religieuze) vzw Camino. De kloosterzusters hebben toen het gebouw voor een periode van vijftig jaar afgestaan. Stad Brugge heeft ons (de Foundation) gecontacteerd voor het beheer van de hele site. Wij hebben aan het stadsbestuur beloofd dat we zouden zoeken naar een nieuwe bestemming en naar sponsorgelden. Intussen is er veel tijd over gegaan.’

‘Onze eerste opdracht was het opmaken van een masterplan, een visieplan, iets waarvoor de Stad 100.000 euro uittrok. Dat plan zit nu in de pijplijn en wordt binnenkort opgestart. Er is al heel wat voorbereidend werk gepleegd zoals het opmeten van het terrein. De hele site beslaat 1,25 ha waarvan ca. 3.500 vierkante meter bebouwd is. Dat lijkt veel, maar is niet zo naar herbestemming toe. De abdij-annex-tuin is dan wel een mooi geschenk, maar het is zeer moeilijk om gepaste functies te vinden. Het historische deel, daterend uit vooral 17^de en 18^de eeuw, is zeer waardevol en bijna geheel beschermd. Bovendien moet je sommige delen van de abdij uit respect ongestoord laten, zoals de slaapruimtes van de zusters. Het wordt een moeilijke evenwichtsoefening tussen wat kan en wat mag.’

EXit: Waarom loopt het verhaal ‘partners’ zo moeizaam?

Ingrid: ‘Omdat het telkens zoeken is naar de juiste intenties: hoeveel willen ze inbrengen, hoeveel interesse tonen ze? Belangrijk is ook dat het roerend erfgoed best in situ (ter plaatse) blijft. Er is een schat aan kunstzinnig materiaal, schilderijen, kasten, beelden en meubels en die blijven op de originele plek. Tenslotte vragen wij steeds om mee te investeren in de herbestemming, maar de geïnteresseerde partners zijn heel voorzichtig of beschikken niet over de nodige middelen. Ik begrijp dat.’

EXit: U mag eens luid dromen. Wat gebeurt er op termijn met de site?

Ingrid: ‘Vanuit de Foundation is er heel wat belangstelling om iets te doen rond de geschiedenis van het moniale (LF. vrouwelijke religieuzen) leven in Brugge. Een museum? Ja, maar aan te vullen met voorwerpen uit andere, leegstaande, kloosters. Een soort erfgoedkluis voor religieus erfgoed. Natuurlijk moet het gebouw geen star museum worden waar niks mag, behalve kijken. Het gebouw moet leven.’

‘Maar er zijn meer mogelijkheden te realiseren en te combineren op de site. Wij hopen wel dat ze cultureel en maatschappelijk relevant zijn voor de Bruggelingen.’

EXit: Waarom werken jullie niet samen met het project ‘Sacred Places, Sacred Books’? (zie artikel hiernaast)

Ingrid: ‘Zij vertrekken vanuit een bibliofiele idee. Dus ja, waarom zouden we beide initiatieven niet op elkaar afstemmen? Het kan één verhaal worden. Maar er zijn ook grote verschillen. Zij zijn vooral bezig met invulling, voor ons gaat het vooral over in stand houden en definitief herbestemmen. Zij werken ook met bewoonde kloosters (LF. Engels Kloosters, Karmelieten Ezelstraat) en dat is een ander verhaal. De Sint-Godelieve-abdij heeft ook geen bibliotheek meer. De boeken bevinden zich in de abdij van Zevenkerken, maar moeten daar binnenkort misschien weer weg. De bibliotheek zou een nieuw project kunnen worden.’

EXit: Waarom besteden jullie het geld van de recente schenking meteen aan de restauratie van de kerk?

Ingrid: ‘Zowel wegens hoognodig, de vervuiling is nefast voor de perceptie van de schoonheid van deze ruimte, als op vraag van de schenker. Het dossier schenking hebben wij volledig afgehandeld. De milde gever liet ons uiteindelijk 150.000 euro na en daarmee kunnen we een mooi en zichtbaar project aanbieden en eventuele nieuwe sponsors en schenkers aantrekken. Wij zijn overtuigd dat dit zowel een investering in het behoud van ons patrimonium als in de toekomst geworden is, want de investering is een voorafname op een meer uitgebreid toekomstig gebruik. Bovendien is het ook een samenwerking met enkele lokale bedrijven geworden. Zowel het maatwerkbedrijf Foodstep als het VTI Brugge hebben hun engagement toegezegd. Ook vzw Camino participeert in ons project en sponsort het ingrijpend onderhoud van het orgel in de kerk.’ (LF)

www.bruggefoundation.be