Exit Magazine

Dat zou je niet zo vlug zeggen, als je het beeld van de dichter ziet in de schaduw van de Onze-Lieve-Vrouwekerk. Gezelle, met zijn ‘zwaar peinzend hoofd’, gaan we niet vlug associëren met humor en geestigheid. Ik zie er niet zo vlug een toerist een selfie nemen met het beeld als achtergrond . Zwaarmoedigheid kwam bij Gezelle dikwijls bovendrijven: ‘Door hore en more moet ik/deur dikke en dinne gaan/en overal ontmoete ik/mij boozen, langs de baan/.

Het was de donkere kant van Gezelle, of zoals hij het verwoordt: ‘het leven doet het leven dood’, een diepe melancholie die zijn moeder Monica veelal overviel, en waarvan haar oudste zoon een portie meekreeg.

Een aardigaard

Maar er is ook vaderskant. ‘Vader was een aardigaard’, zegt Gezelle. Stadsgenoot Johan van Iseghem typeerde hem in het Gezellejaar als een humorist, wat hij ook was. ‘Ja, daar zijn nog blijde dagen in het leven’, en dan zien we de dichter van spotverzen, de scherpe polemist, die met woordspelingen en grappige invallen mensen haarscherp kan typeren, en zelfs belachelijk maken. Het is de Gezelle die glimlacht, die ‘monkelplooit’ zoals hij het omschrijft, die diepzinnigheid met luchtigheid afwisselt.

De verzamelaar Gezelle vinden we ook bij zijn grote woordentas, zoals hij zijn vele duizenden woordfiches noemt met uitdrukkingen, zeldzame woorden enzovoort. En ook raadseltjes, die hij her en der sprokkelde en publiceerde, voornamelijk in ’t Jaer 30, het weekblad waar hij de tegenstander over de knie legde, meestal met een tackle met beide voeten vooruit.

Niet ver van myne deur, heb ik een raren gebeur…

Bart Vandekerkhove bracht onder deze titel die raadsels nu in een boek samen, 170 in totaal, een uitgave van de Guido Gezellekring. Ja, Gezelle leeft nog, want hij wordt nog gelezen, en de Gezellekring timmert hiervoor nog altijd aan de weg. EXit-cartoonist Marec maakte er mooie en grappige tekeningen bij, veelal met een guitige Gezelle in een Brugs decor, met eigentijdse tekstballonnen.

Een raadseltje? Het verschil tussen een molenaar en een advocaat ? Er is er geen, ze nemen allebei uit de zak. Of wat nu niet meer politiek correct is: in welk huisgezin is er de meeste vrede ? Waar de man doof en de vrouw blind is. En als laatste een wijsheid die allen ter harte gaat: ‘Ik zoude ’t geern worden/Ma ‘k en zou ’t niet geern zijn’. Het antwoord: oud. Wie er meer wil van lezen, vindt hier zijn gading. (ROBRECHT FOSSAERT)

‘Gezelle in 170 raadsels’, Guido Gezellekring, verkrijgbaar in de Brugse boekhandels