Exit Magazine

Foto EDM

 Op 23 maart speelt Anima Eterna Brugge in het Concertgebouw diverse werken van Richard Strauss. De componist werd geboren in München in het midden van de negentiende eeuw en stierf in 1949. ‘Enerzijds was hij erg conservatief in zijn muziektaal,’ vertelt Anima-dirigent Jos van Immerseel, ‘anderzijds schreef hij revolutionaire werken. Dat maakt zijn muziek net zo verrassend.’

Jos van Immerseel: ‘Ik heb geprobeerd om in de samenstelling van het programma de hoogtepunten uit Strauss’ oeuvre te halen. We spelen één van zijn meest beroemdste en tegelijkertijd ook één van zijn beste werken: Till Eulenspiegels lustige Streiche. In Brugge kennen we Uilenspiegel vrij goed, want veel verhalen spelen zich af in Damme. Niemand weet of hij echt heeft bestaan, maar dat hoeft ook niet. Uilenspiegel is een pestkop en een anarchist. Het is een ontzettend moeilijk uit te voeren werk. Het is dus niet toevallig dat Anima zich pas na dertig jaar hieraan waagt.’

EXit: Waar kunnen we ons nog aan verwachten?

van Immerseel: ‘We spelen ook een werk waarin Strauss zich baseerde op Le Bourgeois Gentilhomme van Molière (17de eeuw). Strauss heeft daar nieuwe muziek voor geschreven. Die was initieel bedoeld als theatermuziek, maar had geen succes. Daarop heeft Strauss een opeenvolging van gedeelten uit dat werk samengesteld als muziek voor een 35-tal solisten. Daarnaast spelen we nog een aantal liederen, waaronder de aangrijpende Vier Letze Lieder die de Zuid-Koreaanse Yeree Suh zal zingen. Ze is nog niet erg bekend, maar voor mij is ze de beste sopraan ter wereld. Ze zingt vlekkeloos in veel talen en we hebben al regelmatig met haar samengewerkt. Ze zong met ons al Carmina Burana van Carl Orff en de negende symfonie van Beethoven.’

 EXit: Kijkt Yeree Suh er zelf ook naar uit?

van Immerseel: ‘Dat zal wel zijn, want ze bereidt zich ontzettend goed voor. Dat uit zich in tientallen vragen die ik binnenkrijg per mail (lacht). Ze is geweldig betrokken bij het hele gebeuren. De goede Aziatische artiesten hebben vaak een beentje voor omdat ze enorm observeren.’

EXit: Hoe verloopt de voorbereiding?

van Immerseel: ‘De orkestleden studeren thuis en krijgen van tevoren hun materiaal en kunnen beslissen of ze meespelen of niet, dat maakt dat ze erg gemotiveerd zijn. Voor dit groot nieuw project doen een aantal musici onderzoek en geven een voordracht aan hun medemuzikanten tijdens het project. Daarnaast deelden enkele musici al heel wat informatie met elkaar. We aanvaarden van hen ook adviezen over verschillende speelmanieren. In groep werken we dan aan de kwaliteit van de uitvoering.’

EXit: Komen jullie ook veel samen om te spelen?

van Immerseel: ‘Nee, want de orkestleden wonen over heel Europa. Het is dus niet gemakkelijk om samen te komen. Anima Eterna Brugge is een Vlaams initiatief, maar geen orkest met uitsluitend Vlaamse muzikanten. Zo’n tien tot vijftien procent van de leden is Vlaams. Er zijn ook Hongaren, Polen, Duitsers, Fransen, Spanjaarden, Scandinaviërs, Nederlanders én Amerikanen en Australiërs die in Europa wonen. We willen de beste muzikanten en die wonen nu eenmaal niet in mijn straat.’

EXit: Jullie spelen op historische instrumenten.

van Immerseel: ‘De orkestleden bepalen de keuze van hun instrument aan de hand van de partituur in kwestie en investeren in de aanschaf omdat het hun passie is. De meeste musici hebben meerdere instrumenten naargelang het repertoire. Met Anima beogen we niet zo zeer een reconstructie van de oorspronkelijke uitvoering. Onze missie is met onder andere behulp van het instrumentarium en oorspronkelijke uitvoeringstechnieken zo dicht mogelijk te komen bij wat de grote componisten in hun hoofd hoorden. De grote componisten verdienen dat en het publiek ook.’ (FRIESE LANDUYT)

Anima Eterna Brugge, Strauss. Till Eulenspiegel op vrijdag 23 maart in Concertgebouw

                                   ………………………………………….

 Strauss

 Richard Strauss (1864-1949) heeft in de muziekgeschiedenis een naam die menig belletje doet rinkelen. Strauss was immers de naam van de stoutmoedige componist die omstreeks de (20^ste eeuws) eeuwwiseling de muzikale vormen vernieuwde en daarbij uitging van moderne concepten die briljant werden uitgewerkt. Hij was zelf niet immuun voor vulgariteit en daarmee een barometer voor het toenmalige klimaat in Duitsland, zijn vaderland. Tussen 1889 en 1899 produceerde Strauss zes grote werken, waaronder Till Eulenspiegel. Strauss opereerde natuurlijk in de schaduw van de toen heersende grootmeester Richard Wagner en hield er de bijnaam Richard II aan over.

Till Eulenspiegel werd door het Duitse publiek razend enthousiast ontvangen. Critici schreven: ‘Nooit heeft men zoiets knaps, zo iets grappigs, zo iets schitterends gehoord als Till Eulenspiegel.’

Het opgewekte hoornmotief van deze middeleeuwse volksheld leidt deze doorheen het geheel van zijn schelmenstreken. Het Tijl-motief werd spoedig heel geliefd bij het publiek. De muziek bracht de mensen in vervoering,ook al ontroerde ze niet echt. Niet alle critici waren enven enthousiast, één ervan noemde het werkstuk ‘een decadent product’. (LF)