Exit Magazine

‘Heel bijzonder is de letter waarmee zijn teksten werden gedrukt’

De Brugse geschiedenis puilt uit van historische figuren, beroemde schilders, musici en bouwheren, maar het belang van laatmiddeleeuwse drukkers wordt vaak onderschat. Een Brugse drukker met groot prestige was Colard Mansion die voor het eerst in documenten opduikt in 1457. Een aantal Brugse letter-adepten bestudeerden de Mansion-letters en ontwierpen, vanuit deze historische reconstructie, een hedendaags Mansionfont. Een gebeurtenis in dat wereldje.

Voor 1457 is over hem niets bekend. Hij is in dat jaar een professionele schrijver, een kalligraaf, een escrivain. Hij is wel al iemand van betekenis, want hij heeft contacten met het hertogelijke hof. Het is de tijd van Filips de Goede, een gouden tijd voor boekenmensen. Brugge is dan de plaats waar luxeboeken worden gemaakt. Van schrijver ontwikkelt hij zich tot libraire, tot boekenondernemer, entrepreneur, die bestellingen van luxemanuscripten coördineert.

Brugge is een metropool, een stad waar luxegoederen internationaal worden verhandeld. Naast manuscripten circuleren al vlug nieuwe boeken, boeken die zijn gedrukt in Duitsland en in Italië. Deze vroege drukken noemen we incunabelen of wiegendrukken. Ze worden al vroeg in Brugge verhandeld en ze worden in Brugse ateliers met de hand gedecoreerd. Colard Mansion besluit om ook met dit nieuwe medium aan de slag te gaan, boeken drukken, maar dan wel op zijn manier. Hij ziet in de boekdrukkunst een manier om luxeboeken te vervaardigen op grotere schaal, niet langer per exemplaar, maar in oplagen van 100 of meer exemplaren.

Vandaag zijn er 24 boeken, edities of titels bekend die door hem werden gedrukt.

Colard Mansion verschijnt een laatste keer in Brugse documenten in 1484. Het is dan een crisistijd, een tijd van burgeroorlog, de tijd van Maximiliaan. Mansion heeft Brugge verlaten. Niemand heeft nog iets van hem gehoord.

Op 1 maart 2018 opent in het Groeningemuseum een internationale tentoonstelling over Colard Mansion, over zijn boeken en over de boeken- en prentenwereld van zijn tijd. Deze expo gaat onder de titel Haute Lecture by Colard Mansion. De Openbare Bibliotheek heeft 16 incunabelen van Colard Mansion in bezit. Het wordt een feest voor wie van boeken houdt. De ondertitel van de expo luidt: vernieuwing van tekst en beeld in middeleeuws Brugge.

Een letter

De voorbij jaren heeft de Openbare Bibliotheek Brugge een duurzame samenwerking uitgebouwd met het European Lettering Institute (ELI) en zijn directeur Lieve Cornil. De basis van deze samenwerking is een gedeelde interesse en passie voor geschreven en gedrukt erfgoed. Het European Lettering Institute is in Brugge gevestigd en biedt een unieke opleiding in letter- en grafisch ontwerp aan. De samenwerking tussen de bibliotheek en ELI ent zich op concrete projecten. Zoals de tentoonstelling Haute Lecture by Colard Mansion en de studie van de letters die Mansion als drukker gebruikte. Vanuit deze studie groeide een historische reconstructie van Mansion letters en vanuit deze historische reconstructie ontwikkelden zij een hedendaags Mansionfont. Een font is een stilistisch samenhangende set tekens als letters, cijfers en leestekens. Het is een ambitieus en intensief project geworden onder leiding van Jo De Baerdemaeker, zelfstandig letterontwerper, producent-ontwikkelaar van digitale lettertypes, epost-doctoraal onderzoeker, en docent aan het European Lettering Institute hier in onze stad. Dank zij hem krijgt Brugge een eigen lettertype, eigenlijk twee fonts, geworteld in de rijke Brugse geschiedenis. (LF)