Exit Magazine

Concertgebouw Brugge pakt op 10 en 11 november uit met het indrukwekkende ‘War Requiem’ van de Britse componist Benjamin Britten, een concert dat kadert binnen de topstukweken. Naar aanleiding van deze opvoering pakt Soundcast, het jongerencollectief van het Concertgebouw, uit met een eigenzinnige randprogrammering. Dat bestaat uit een ambitieuze tentoonstelling (8 november – 26 november) met 12 jonge kunstenaars en een openingsavond (10 november) met performances die rond het War Requiem gecreëerd werden.

We spraken met Tim Theo Deceuninck, lid van Soundcast, en Jella Onderbeke, één van de kunstenaars die op FRONT haar werk toont.

EXit: Hoe kwam het project tot stand?

Tim Theo Deceuninck: ‘Met Soundcast zien we het als onze missie om jongeren kennis te laten maken met de eigenzinnige programmatie van Concertgebouw Brugge, waar naast klassieke muziek ook heel wat hedendaagse muziek en dans wordt getoond. Wij willen daarbij drempelverlagend werken en waren vragende partij om jongeren een plaats te geven binnen het Concertgebouw. FRONT is hiervan het resultaat.’

EXit: FRONT kadert binnen de topstukweek van het ‘War Requiem’. Hoe weerklinkt het ‘War Requiem’ in de tentoonstelling?

Deceuninck: ‘Door de versmelting van de klassieke Latijnse Requiemtekst met de poëzie van Wilfred Owen, soldaat-dichter uit WOI, ontstaat een zeer geladen en universele dodenmis die vragen stelt over de morele leegte die de oorlog achterlaat. Het ‘War Requiem’ is opgedeeld in zes verschillende hoofdstukken en binnen deze hoofdstukken hebben we gezocht naar kunstenaars van wie het werk relateert met de inhoud en het gevoel dat binnen deze delen wordt uitgedrukt. De keramieken sculpturen van Jella Onderbeke sluiten bijvoorbeeld perfect aan bij het Agnus Dei, waarin (uit het gedicht) het beeld van de Christus die zijn been, verloor centraal staat.’

Verleidelijke madonna

Jella Onderbeke: ‘Mijn belangrijkste inspiratiebron vormt de christelijke volkskunst. Ik maak kleine, fragiele heiligenbeeldjes die herinneren aan de Mariabeeldjes die in de vorige eeuw in veel huishoudens op de schouw te vinden waren. Het klassieke beeld van de vrouw binnen het Christendom is er één zonder menselijke eigenschappen en wordt getypeerd door een goddelijke maagdelijkheid en kuisheid. Door de toevoeging van nieuwe elementen zoals minuscule oogjes of handen, cellulitis op de bil van een verleidelijke madonna… toon ik een andere blik op vastgeroeste idealen. De versmelting van de oude beeldcultuur met een hedendaagse, geseculariseerde blik, lokt nieuwe betekenissen uit waarmee ik het sacrale wens te vermenselijken.’

Deceuninck: ‘In het Agnus Dei staat Britten stil bij het deficit van de christelijke leer. Het principe van de naastenliefde vervalt binnen de strijd die jonge strijdkrachten, in wezen mekaars gelijken, maar in oorlog mekaars vijand, met elkaar beslechten. De sculpturen van Jella tonen deze verscheurdheid, zowel letterlijk als figuurlijk.’

Onderbeke: ‘Het gedicht van Wilfred Owen dat in het Agnus Dei centraal staat, inspireerde mij ook tot nieuw werk. Op FRONT toon ik vier nieuwe sculpturen getiteld ‘Kwelling’. Bij het lezen van het gedicht ‘Calvary near the Ancre’ bleef de zin ‘They were flesh-marked by the Beast’ onophoudelijk nazinderen in mijn hoofd. Het was voor mij dan ook vanzelfsprekend om hiermee aan de slag te gaan.’

Verval en wederopbouw

EXit: Is uw werk een vorm van maatschappijkritiek?

Onderbeke: ‘Ik zie mijn werk niet enkel als een kritiek. In de langzame handenarbeid die eigen is aan het werken in keramiek, ontstaat een ambigue relatie tussen lichaam en hoofd, tussen aanvoelen en bedenken. Mijn sculpturen komen voort uit deze relatie en de puurheid van het ambacht. Het gebruik van vrouwelijke heiligen komt veel meer voort uit een fascinatie voor de levens van deze personen dan uit het onderuithalen van christelijke idealen. Wel is een feministische lezing van mijn werk niet uitgesloten.’

Deceuninck: ‘FRONT wil niet louter een politiek of maatschappelijk statement nalaten. Veel meer hebben we gezocht naar een krachtige uitdrukking van de gevoelens van destructie en verval, maar eveneens van hoop en wederopbouw die met oorlog gepaard gaan.’

____

FRONT expo: 8 – 26 november. Openingsavond: vrijdag 10 november (vanaf 21.30 uur) – GRATIS. War Requiem door het Bochumer Philharmoniker 10 en 11 november. Alle info over FRONT op concertgebouw.be/front. Info en tickets War Requiem: concertgebouw.be

Met beeldend werk van:

Tom Callemin, Juliana Canal Paternina, Judith Desmyttere, Nicolas Erauw, Pieter Jennes, Flor Maesen, Jella Onderbeke,  Annelies Rios Casier, SynART, Naomi Süssholz, Merel Van de Casteele, Ezra Veldhuis

Met performances van:

Op 10 nov: Samuel Baïdoo & Hernan Mancebo Martinez, Victor Goemaere & Amélia Malfait, Aïda Gabriels, Tim Taveirne en de polen/Kobe Chielens & Lieselotte De Keyzer