Exit Magazine

Foto EDM

‘Als er vandaag een musicus overlijdt, hoor je dat meteen op de beiaard’

Frank Deleu neemt, wegens 65, noodgedwongen afscheid als stadsbeiaardier van Brugge. Negen jaar lang beklom hij meerdere keren per week de 365 trappen die leiden naar de Brugse beiaard, volgens kenners één van de beste historische beiaarden in Europa. In die periode heeft Deleu bijzonder veel betekend voor de beiaardcultuur in Vlaanderen. Zijn grootste verdienste? Het sturen van de restauratie van de beiaard in 2010. Zijn grote ambitie? Een tweede beiaard in de toren van het Grootseminarie.

Deleu is afkomstig uit Menen, woonde er quasi onder de Belfort-toren en werd van jongs af geboeid door het spel van de toenmalige beiaardier Gislain Pouseele die hem aanporde om naar de beiaardschool in Mechelen te gaan. Hij combineerde die opleiding met universiteit en belandde nadien beroepsgewijs bij Radio 2-Kortrijk. Deleu bespeelde intussen en achtereenvolgens de beiaarden van Menen, Izegem en Kortrijk en werd in 1984 hulpbeiaardier van Brugge. In 2008 werd hij aangesteld tot stadsbeiaardier, een functie die hij nu wegens de bereikte pensioenleeftijd moet opgeven. Helemaal opgeven staat er niet bij, want Deleu blijft beschikbaar als hulpbeiaardier en stand-in.

EXit: Het wereldje van de beiaardiers is de voorbije jaren enorm geëvolueerd.

Frank Deleu: ‘Zeer zeker. Het is en blijft natuurlijk een klein wereldje, maar nu kennen we mekaar veel beter dan vroeger het geval was. Het internet heeft daar veel toe bijgedragen. Ik heb zelf ook heel wat inspanningen gedaan om de beiaardiers samen te brengen via congressen in Brugge, en ik ben bestuurder (geweest) van de Beiaard Wereld Federatie. In die periode is de beiaardmuziek enorm geëvolueerd. Het klassieke beiaardrepertoire is verbreed en verjongd. We spelen nu naast klassiek ook pop en jazz. Als er vandaag een musicus overlijdt, hoor je dat meteen op de beiaard. De beiaard is ook een instrument dat veel aan populariteit heeft gewonnen. In de Mechelse beiaardschool zitten momenteel 70 leerlingen en dat zijn overwegend jonge mensen. ‘

 EXit: U hebt intussen een opvolger?

Deleu: ‘Ja, hulpbeiaardier Wim Berteloot, een jonge en fantastische muzikant.’

 EXit: Is de Brugse beiaard een bijzonder instrument?

Deleu: ‘Sinds de restauratie van 2008 is het een fantastisch instrument. Toen werden de 21 kleinste klokken vervangen (LF. een deel ervan verhuisde naar het dakterras van het Concertgebouw). De klank ervan was niet meer in overeenstemming met die van de 18^de-eeuwse klokken. Vandaag klinken die klokken terug uniform, je hoort geen verschil meer tussen de oude en de nieuwe. Daardoor is het een fantastisch instrument geworden. Het wordt gerekend tot de absolute top-drie van historische beiaarden in Europa. Het restauratiedossier van deze beiaard is een van mijn mooiste herinneringen. Andere mooie herinneringen behoud ik aan de duoconcerten met artiesten als Wim Mertens, Raymond, de portables, Flat Earth Society, Belgian Brass en enkele folkgroepen.’

EXit: Sommige ‘luidklokken’ in deze stad klinken allesbehalve mooi.

Deleu: ‘Klopt, maar dat zijn in de regel metalen klokken. De Magdalenakerk is daar een voorbeeld van. Bronzen klokken hebben een veel mooiere weerklank.’

EXit: U droomt van meerdere beiaarden in deze stad. Realistisch?

Deleu: ‘Ja, waarom niet? Een stad als Leuven telt er vijf. Ik zou graag een tweede beiaard zien in een van de twee torens van het Grootseminarie, waar hij trouwens een groot deel van de geschiedenis heeft gespeeld. Beiaarden profileren een stad. De vraag is alleen of het provinciebestuur hier geld kan voor vrijmaken. Ook in de toren van de Sint-Salvatorskathedraal hing vroeger een beiaard.’

EXit: U bent uw carrière lang een fel pleitbezorger van de beiaard in het stadsverkeer. Wat is volgens u prioritair?

Deleu: ‘Er is onlangs een nieuwe beiaard gekomen in Puurs, er is een vijfde beiaard uitgerust in Leuven en ook een in Aarschot. Er zou er nog een moeten bijkomen in Brugge, vind ik. In het Grootseminarie (de Duinenabdij) zijn er twee torens. Een van die torens is voorzien als beiaardtoren. Die beiaard werd vernield tijdens de Franse Revolutie. In de 19de eeuw kwam er een nieuwe beiaard, maar die werd tijdens Wereldoorlog I opgeëist door de Duitsers. Daarna is deze beiaard vervangen, maar die werd snel weggehaald wegens niet goed. Nu speelt er een automatisch instrument, terwijl de oude installatie van 1634 er nog steeds staat. Dat is de oudste speeltrommel wereldwijd die in één stuk is gegoten. Ze is 150 jaar ouder dan de trommel in de Halletoren. Op basis daarvan zou je een reconstructie moeten maken van de eerste beiaard.’ (LF)